16 Nëntor 2018 Intervista e Presidentit Meta në emisionin “Open” të gazetares Eni Vasili në televizionin “Top Channel”
Gazetarja (Eni Vasili): Mirëmbrëma të nderuar teleshikues! Mirë se erdhët në “Open”! Mirë se erdhët në “Top Channel”! Më mua sonte është Presidenti i Republikës, Ilir Meta. Mirë se erdhët! Mirëmbrëma!
Presidenti Meta: Mirëmbrëma!
Gazetarja: Mirëmbrëma zoti President dhe mirë se erdhët për herë të parë në “Open” tashmë! Ju falënderoj për pranimin e ftesës së emisionit tonë në një moment kur jo pak emisione do të donin t’ju kishin!
Presidenti Meta: Po, në të ardhmen do të përpiqemi të gjejmë momente të tjera, për të qenë edhe në media të tjera siç ka ndodhur në të kaluarën.
Gazetarja: Zoti President, e thashë këtë sepse momenti është disi kyç. Dy javë më parë ju refuzuat të dekretoni për ministër të Brendshëm zotin Sandër Lleshi pas propozimit të kryeministrit. Në fakt një vendimmarrje që nuk njeh precedentë të paktën në historinë postkomuniste 28-vjeçare në Shqipëri. Asnjë nga presidentët edhe pse e kanë shprehur ndonjë pakënaqësi për propozimet, në fund fare i kanë firmosur dekretet. Kjo ishte hera e parë dhe shkaktoi një farë furtune, përplasjeje, për disa politike, për disa institucionale. E prisnit furtunën!
Presidenti Meta: Që ditën që unë kam pranuar këtë detyrë, e cila është detyra më e lartë në vendin tonë, dhe kam vënë dorën mbi Kushtetutë, patjetër që kam marrë përsipër të gjitha përgjegjësitë për të respektuar Kushtetutën më shumë se kushdo tjetër në këtë vend.
Së dyti, për rastin konkret e di që është krijuar një tollovi, por nuk është krijuar nga unë dhe nuk kam për t’i shërbyer asnjëherë as konflikteve të panevojshme institucionale, dhe as përfshirjes në situata të panevojshme. Kam dhënë dhe do të jap i pari shembullin për respektimin e institucioneve të tjera, përfshirë këtu edhe qeverinë. Pa asnjë diskutim, edhe Kuvendin, nga i cili jam zgjedhur dhe të gjitha institucionet e tjera. Dhe jam i pari gjithashtu që të jap çdo sqarim apo shpjegim përpara Kuvendit. Natyrisht edhe para qytetarëve shqiptarë, por nuk më duket se situata është kaq shqetësuese. Jam i bindur dhe i sigurt se kam vepruar në interes të respektimit të Kushtetutës, të interesit publik dhe kam bërë të gjitha përpjekjet e mia bashkëpunuese për të dhënë një zgjidhje sa më të drejtë. Pastaj këto presionet…, sot…, afatet… asgjë nga këto në thelb nuk qëndron. Mund t’ju them se çështja e emërimit të një ministri është një çështje, e cila kërkon bashkëpunimin e detyrueshëm kushtetues të tre institucioneve: të kryeministrit që propozon, të presidentit, i cili bën emërimin për shkarkimin përmes dekretit dhe të kuvendit, i cili shprehet për këtë dekret. Dhe në të gjitha rastet unë kam qenë dhe vazhdoj të jem mjaft bashkëpunues.
Gazetarja: Ju u shprehët i gatshëm për sqarime para Kuvendit, por edhe para opinionit publik…
Presidenti Meta: Nuk dëshiroj që të përfshihem për shkak të pozicionit që kam në debate televizive apo mediatike të panevojshme, të cilat nuk mendoj se do t’i bënin nder edhe pozicionit dhe përgjegjësive që unë kam. Por kjo nuk do të thotë se nuk jam transparent.
Gazetarja: Nëse nuk e sqaroni…
Presidenti Meta: …që do të bëj sa më shumë lajme, që të ketë sa më shumë kuriozitet…
Gazetarja: …nëse nuk e sqaroni, nuk jeni transparent… Nëse opinioni publik nuk ka dijeni. Për shembull, a mund të na e sqaroni sonte zoti Meta, cila është arsyeja e refuzimit të parë? E propozimit të parë nga ana e kryeministrit për zotin Lleshi?
Presidenti Meta: Kam përshtypjen se çështja është më e qartë për opinionin pas iniciativës së dytë të kryeministrit Rama për të propozuar sërish zotin Lleshi. Ku unë nuk do të doja të bëja publike pyetjet drejtuar ministrisë së Mbrojtjes lidhur me këtë çështje, por u detyrova t’i bëja edhe për shkak të spekulimeve që vijonin në mënyrë jo normale…
Gazetarja: Kush i bëri spekulimet?
Presidenti Meta: Ato që shpërndajnë kështu “Fake news”. Nuk jam këtu për të dhënë përgjigje për këtë, por besoj se pyetjet për të cilat unë autorizova që bëheshin publike dhe të cilat nuk ishin sekrete, sqarojnë se në rastin aktual kemi të bëjmë me rëndësinë e shterimit të një problematike, e cila është kushtetuese, të raportit të ushtarakut të shërbimit aktiv dhe pozitës së ministrit, që janë të papajtueshme nga ana kushtetuese. Kemi krahas edhe një çështje, e cila ka problematikën e saj dhe nuk dua që të lodh publikun për shkak të një dekreti që…
Gazetarja: Unë do të doja që qëndronim…
Presidenti Meta: … ka dalë diku. Për shkak të një gjyqi që është fituar dhe…
Gazetarja: Ju keni marrë një vendim tashmë? Do ta çdekretoni si gjeneral fillimisht apo më pas…?
Presidenti Meta: Nuk kam marrë asnjë vendim. Vendimi im është që po bashkëpunoj për të sqaruar gjithçka në mënyrë të ngushtë, sidomos me ministrinë e Mbrojtjes, e cila është edhe ministria e…
Gazetarja: I është përgjigjur katërmbëdhjetë pyetjeve tuaja ministria e Mbrojtjes?
Presidenti Meta: Ne po vazhdojmë këtë proces konstruktiv me ministrinë e Mbrojtjes, sepse ajo ministria përgjegjëse për rastin aktual për të bërë sqarimet apo shterimin e plotë të kësaj çështjeje.
Gazetarja: Zoti President, a janë ato katërmbëdhjetë pyetje ose fakti nëse është në lirim apo jo zoti Lleshi nga pikëpamja juridike? Interpretimi i kësaj çështjeje e vetmja arsye që ka motivuar mosdekretimin nga ana juaj?
Presidenti Meta: Një shkelje e qartë e Kushtetutës padyshim është një përgjegjësi e madhe e presidentit. Është e kujtdo, por po flasim në një rast të tillë dhe ju do të ishit e para, në rast se opozita apo dikush tjetër që po merret me këtë çështje do ta ngrinte me forcë, do të verifikonte se presidenti ka bërë një veprim formal. Nuk është thelluar dhe ka realizuar një konflikt të tillë në Kushtetutë, pasi jemi një vend demokratik që bazohet fort në ndarjen e kontrollit civil nga ai ushtarak.
Gazetarja: Ju pyes nëse ka ndonjë arsye tjetër, sepse kryeministri në artikulimet e tij ka lënë të kuptohet se ka një arsye tjetër. Dhe këtë e ka bërë të ditur në parlament. A mund ta dëgjojmë bashkë nëse keni një përgjigje për këtë?
Presidenti Meta: Jo. Faleminderit se unë kam qenë jashtë kështu po e dëgjoj edhe unë.
Gazetarja: Po. Atëherë regjia! Inserti: (Kryeministri Rama: Mirë se të vijë zoti President dhe të na rrëfejë me dyer të mbyllura a të hapura, gjithçka që e ka mbajtur përbrenda, me shumë gjasa pa arritur dot të ma thotë as mua në sy. Por mos qoftë ajo që më ka thënë mua! Larg qoftë! Sepse çdo gjë mund ta përballoj, por një President qesharak nuk e përballoj dot.)
Duket sikur kryeministri lë të kuptohet se ka një arsye tjetër.
Presidenti Meta: Duhet ta ketë për ndonjë president tjetër se emrin tim nuk e përmendi gjëkundi.
Kështu që të kthehemi te kjo çështje: lidhur me këtë situatë unë…
Gazetarja: Në fakt u takuat për 90 minuta…
Presidenti Meta: … unë lidhur me këtë situatë kam informuar edhe kryetarin e Kuvendit, zotin Ruçi, madje dhe për shkak të institucionit që ai përfaqëson. Po kështu kam shprehur edhe gatishmërinë time për t’u paraqitur në Kuvend në rast se do të duhet, në çdo moment. Gjithashtu kam përfshirë edhe kryetarin e Kuvendit në këtë proces institucional të shterimit të këtyre shqetësimeve.
Gazetarja: A është e vërtetë se keni kërkuar një seancë me dyer të mbyllura të Kuvendit?
Presidenti Meta: Ato i vendos Kuvendi. Në momentin që Kuvendi më fton, është përgjegjësia e tij. Të mbyllura, të hapura, pastaj është përgjegjësia e tij.
Gazetarja: Mosfirmosja nga ana juaj e dekretit, siç thashë është një akt paprecedent në këto 28 vite, por krijon një precedent tjetër. Pra në qoftë se presidenti nuk krijon bindje nesër mund të mos dekretojë as kryeministrin e zgjedhur…
Presidenti Meta: Unë mendoj se rrethanat e deritanishme nuk kanë pasur atë situatë me të cilën jam ndeshur unë si president në rrethanat aktuale. Ku kam bërë të gjitha përpjekjet bashkëpunuese për të sqaruar e shteruar këto shqetësime që herën e parë dhe nuk mund të ngarkoj veten me përgjegjësi që nuk i kam pasur për pamundësinë për t’u sqaruar. Dhe nuk mund të bëj një veprim, i cili mund të cenojë rëndë Kushtetutën e vendit, por edhe imazhin e presidentit. Dhe njëkohësisht edhe mund të bëhet shkak për një situatë të vazhdueshme konfliktuale në raportet me ministrinë e Brendshme.
Kështu që unë kam bërë përpjekjet e mia më të plota. Ky është një proces që po vazhdon dhe unë kur flas me bindje të plotë, gjithmonë flas për bindje të plotë në respekt të Kushtetutës.
Një gjë tjetër që dua të sqaroj, është se Kushtetuta jonë, përsa i takon emërimit të ministrit, se kushtetuta të tjera kanë modele të ndryshme, është bazuar te kushtetuta italiane, e cila njeh këto preçedentë në të kaluarën, por nuk është ky rasti. Shpesh ne e ngatërrojmë me kushtetutat e vendeve të tjera ku presidenti ka vetëm një rol ceremonial te betimi dhe ku kryeministri këtë çështje e zgjidh direkt me kuvendin. Nuk është ky rasti. Rasti është që…
Gazetarja: Dakord.
Presidenti Meta: …presidenti e ka për detyrë të japë sqarime në rast se ai refuzon një kandidaturë.
Gazetarja: Herën e parë ju nuk dhatë asnjë shpjegim.
Presidenti Meta: Bindjen e plotë. Në rast se presidenti nuk ka krijuar dot bindjen e plotë. E ka pasur të pamundur për arsye jo të mungesës së bashkëpunimit nga ana e Presidentit, mendoj se është e qartë. Besoj se në këtë proces do të eci me mjaft përgjegjshmëri.
Gazetarja: Për të gjithë teleshikuesit: arsyeja cila është? Arsyeja e refuzimit deri tani, në këto çaste kur ne flasim?
Presidenti Meta: Pse ju duket normale që presidenti le ta shkelë Kushtetutën se kjo nuk është ndonjë gjë e madhe se jeni mësuar vazhdimisht?! Unë nuk kam ndërmend të shkel asnjë presje të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë!
Gazetarja: Cila është shkelja sipas jush e Kushtetutës në këtë rast?
Presidenti Meta: Tani nuk dua të hyj më tej në detaje, por besoj se gjërat janë të qarta dhe duhen shteruar deri në fund.
Gazetarja: Pra pikëpyetja e madhe është nëse është ushtarak në lirim, ose jo Sandër Lleshi? Ky është motivi zoti President?
Presidenti Meta: Nuk do të dëshiroja të hyja më tej në detaje. Besoj se çështja do të sqarohet në të ardhmen e afërt.
Gazetarja: Kryeministri thotë se në qoftë se kjo është arsyeja, presidenti ka vetëm dy rrugë: Ta dekretojë, ose ta dekretojë. Pra ta çdekretojë një herë gjeneralin… ta emërojë më pas, ose ta çdekretojë pas emërimit.
Presidenti Meta: Kryeministri merr përgjegjësi për veprimet e tij për mënyrën e komunikimit të tij, për mënyrën e bashkëpunimit të tij. Presidenti merr përgjegjësitë e tjera. Ai ka avantazhin që është edhe kryetar i një partie, kryetar i një mazhorance. Do të bëjë edhe politikë më shumë. Unë nuk kam ndërmend të bëj politikë. Unë kam vetëm një rrugë: Të respektoj Kushtetutën. Dhe për ato vendime që do të marr natyrisht të jap llogari para parlamentit dhe para qytetarëve shqiptarëve.
Gazetarja: Ju po thoni që është kryeministri, i cili nuk e ka zbatuar Kushtetutën apo e ka shkelur atë?
Presidenti Meta: Unë nuk e thashë këtë gjë! Këtë po e thoni ju.
Gazetarja: Po ju pyes: A e ka shkelur kryeministri Kushtetutën?
Presidenti Meta: Unë jam i vendosur të përmbush të gjitha detyrimet e mia. Dhe dua t’ju siguroj se këtë raport unë e kuptoj shumë mirë: kryeministër – president – kuvend, sepse kam qenë vetë kryeministër. Sepse kam qenë edhe kryetar i Kuvendit dhe aktualisht jam president dhe e di se çfarë fryme bashkëpunimi duhet për të evituar përplasje të tilla, të cilat nuk i shërbejnë frymës së bashkëpunimit midis institucioneve.
Gazetarja: Zoti President, ju thoni: “Unë nuk do ta shkelja kurrë Kushtetutën! Nuk do të ndërmerrja asnjë hap drejt kësaj gjëje.” Apo jo?
Presidenti Meta: Patjetër! Patjetër!
Gazetarja: Po atëherë kryeministri që e ka bërë këtë propozim, sipas jush, a e ka shkelur Kushtetutën?
Presidenti Meta: Unë nuk thashë se çfarë ka bërë kryeministri. Thashë se çfarë do të bëj unë dhe do të bëj gjithçka për këtë gjë, sepse nuk do të ndihmoja as Kuvendit që të bënte një gabim pas gabimit tim.
Gazetarja: A është e vërtetë se takimi juaj 90-minutësh me kryeministrin një ditë pas mosdekretimit ka qenë një takim me tone të larta?
Presidenti Meta: Këto janë legjenda të parëndësishme. Ai ka qenë një takim me korrektesë siç është shprehur kryeministri në një reagim, më duket. Ishte një takim konstruktiv.
Gazetarja: Ishte konstruktiv dhe më pas menjëherë zoti Lleshi u emërua zëvendësministër i Brendshëm.
Presidenti Meta: Ai ishte një vendim i qeverisë. Emërimi i zëvendësministrave është një përgjegjësi e qeverisë. I drejtorëve.. Nuk mund të bëj komente për vendimet e qeverisë. Është e drejta e qeverisë të marrë vendimet e saj.
Gazetarja: Mbeten pak a shumë njëzet e katër orë për të vendosur zoti President. A do ta dekretoni Sandër Lleshaj si ministër të Brendshëm?
Presidenti Meta: Kjo është një pyetje, e cila nuk ka të bëjë me personin në fjalë. Ka të bëjë me procesin në fjalë. Kështu që keni durim! Nuk ka ndonjë situatë kaq dramatike sa ç’bëhet për të krijuar presione të panevojshme dhe për të krijuar konflikte të paqena.
Gazetarja: Parimisht ju do të firmosnit për një dekret të dytë, pasi keni refuzuar të parin, për këdo qoftë?
Presidenti Meta: Është mjaft e rëndësishme që presidenti të veprojë në përputhje me Kushtetutën dhe të garantojë moscenimin e Kushtetutës. Kaq!
Gazetarja: Debati me sa duket mbetet nëse është ushtarak i liruar apo në detyrë. Vetë presidenti a ka krijuar një bindje në lidhje me këtë? Ka edhe një letër që jua drejtuar kryeministri, i cili mundohet të shpjegojë disi këtë situatë. A ju ka bindur?
Presidenti Meta: Nuk është kryeministri autoriteti që mund ta sqarojë këtë situatë. Kjo është një situatë, përgjegjësinë për të cilën, në kuptimin e sqarimit ligjor, institucional, procedurial e ka ministria e Mbrojtjes dhe Shtabi i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura. Sidomos për rastin në fjalë duke qenë se kemi të bëjmë me një ushtarak të një grade madhore.
Gazetarja: Pra nuk e keni krijuar një bindje personalisht…?
Presidenti Meta: Po punojmë për të krijuar bindjen, çfarë t’ju them! Nuk kemi ndonjë temë tjetër përveç kësaj?
Gazetarja: Më falni që po këmbëngul zoti President, por…
Presidenti Meta: Nuk ka të bëjë kjo. Kam merak se mos merrni gjithmonë po të njëjtën përgjigje dhe mërziten teleshikuesit dhe kalojnë të ndonjë stacion tjetër…
Gazetarja: Unë do të përpiqem të marrë një përgjigje tjetër.
Presidenti Meta: Kam shqetësimin tuaj. Nuk kam shqetësimin tim. Unë nuk luftoj për audiencë. Se po të luftoja për audiencë do të kisha bërë edhe unë deklarata të ndryshme, interesante, etj., etj., të cenoja autoritetin e njerëzve të caktuar. Nuk po e bëj këtë. Por juve ju duhet audienca.
Gazetarja: Nuk ka lidhje me audiencën.
Presidenti Meta: Mos ka ndonjë temë tjetër pak më interesante që edhe unë të them ndonjë gjë interesante?
Gazetarja: Nuk ka lidhje vetëm me audiencën zoti President. Ka lidhje edhe me informimin. Ky është njëri prej misioneve tona. Ne po mundohemi të zbardhim një situatë, e cila prej dy javësh duket sikur ka mbajtur peng disi vëmendjen e opinionit publik.
Presidenti Meta: Patjetër! Nuk shikoj se kjo është tema kryesore që mban peng vëmendjen e opinionit. Në qoftë se ka një përpjekje për të krijuar atmosferë, nuk është kjo çështje. Ka gjëra më të rëndësishme.
Gazetarja: Zoti President, edhe vetë zoti Lleshi ju është drejtuar me një letër ku ju kërkon se nëse ju vërtet besoni se pozita e tij është status aktiv, atëherë mund ta çdekretoni. Do t’i përgjigjeni drejtpërdrejt zotit Lleshi?
Presidenti Meta: Nuk kam asnjë arsye që t’i përgjigjem drejtpërdrejt. Unë e kam marrë letrën e zotit Lleshi, i cili ia ka drejtuar edhe kryeministrit. Ia ka drejtuar edhe ministres së Mbrojtjes. Kjo letër padyshim që është në tryezën tonë, por mënyrë se si funksionon sqarimi, shterimi apo zgjidhja e një situate të tillë është nga ministria e Mbrojtjes te presidenti. Në rastin në fjalë, sepse në qoftë se po themi, le të marrim një rast kur të gjithë gjeneralët sot gjejnë një vend pune, ku marrin rroga dy-tre herë më të larta se sa ajo që kanë, edhe mund të gjejnë në sektorin privat, sepse që të jesh gjeneral do të thotë të kesh disa aftësi të veçanta, dhe lënë ushtrinë, praktikisht ushtria ngelet vetë. Presidenti individualisht secilit do t’ia pranojë apo do t’ia firmosë këtë kërkesë për t’u liruar apo për të dalë në rezervë nga ushtria, por do të ngelet ushtria pa komandë. Kështu që kjo është arsyeja që shteti përveç Kushtetutës ka edhe ligjet ku këtë administrim të kësaj situate ia beson përveç ministrisë së Mbrojtjes, edhe Shtabit të Përgjithshëm.
Gazetarja: A është e vërtetë se zoti Lleshi ka refuzuar një takim në të cilin ju e keni thirrur?
Presidenti Meta: Nuk mund të flas për detaje, dhe këto janë fare të parëndësishme. Për mua është e rëndësishme që ky proces të marrë zgjidhjen e duhur institucionale, kushtetuese, ligjore në bazë të bindjeve që do të krijojë në fund presidenti apo edhe kuvendi. Është edhe kuvendi më pas.
Gazetarja: Bindje që ju duhen për njëzet e katër orë? Të paktën afati mbaron pas njëzet e katër orësh. Nuk keni edhe shumë kohë. Nëse nuk e keni krijuar deri tani, nuk keni edhe shumë kohë për ta krijuar. Apo shkoni drejt firmosjes së këtij dekreti zoti President?
Presidenti Meta: Unë e kuptoj që kjo beteja për audiencë kërkon vendime kaq të shpejta, por unë kurrë nuk mund ta ngatërroja Zyrën e Presidentit edhe me studion tuaj të nderuar, pavarësisht se jeni shumë e hapur, “open”.
Gazetarja: Po, dhe po përpiqem t’ju bëj të flisni “openly”, hapur. A mund të na jepni një vlerësim, një mendim tuajin për zotin Lleshi? Nëse e njihni si personalitet.
Presidenti Meta: Nuk mund të them se kam ndonjë mendim të veçantë, sepse nuk është se kam pasur ndonjë rast të bashkëpunoj. Di apo kam mësuar nga vetë ai që ka pasur një promovim kur unë kam qenë kryeministër, por kjo ka ndodhur për shkak të propozimit që ka ardhur nga eprorët e tij të drejtpërdrejtë në atë kohë. Unë në përgjithësi për të gjithë ushtarak kam respekt, sepse edhe babai im ka qenë ushtarak. Sidomos për ata që kanë bërë shkollën “Skënderbej”, sepse babai im ka qenë mësues atje dhe mua më merrte që fëmijë në shkollë atje dhe unë e kisha ëndërr të bëhesha “skënderbegas”. Kjo është diçka tjetër dhe unë nuk nisem nga këto emocione dhe nga asnjë lloj paragjykimi në kryerjen e detyrë sime.
Gazetarja: A keni pasur mesazhe nga brenda mazhorancës që ju sugjeronin të mos e dekretonit kandidaturën e zotit Lleshi?
Presidenti Meta: Nuk ndikohet nga asnjë lloj mesazhi nga brenda mazhorancës, nga brenda opozitës, nga mediat, të lira apo të pavarura.
Gazetarja: Presion nga ndërkombëtarët a keni pasur? Për mosdekretimin?
Presidenti Meta: Sidomos për presion ndërkombëtar nuk pyes fare kur bëhet fjalë për bindjet e mia dhe për Kushtetutën e Shqipërisë.
Gazetarja: Po për dekretimin e zotit Lleshi a keni presion ndërkombëtar?
Presidenti Meta: Asnjë presion. Edhe po të ketë ndonjë presion do ta marrë përgjigjen siç e meriton, sepse Presidenti i Shqipërisë nuk mund të vendoset nën presione nga askush.
Gazetarja: Si i vlerësoni deklaratat e ambasadës së Shteteve të Bashkuara dhe të Bashkimit Europian, që kanë kërkuar, dhe citoj: “Një ministri të Brendshme funksionale”? A ndikojnë këto?
Presidenti Meta: Unë kam një kundër-pyetje për ju: Pesë vjet nuk ka qenë funksionale ministria? Funksionale ka qenë!
Kjo është një kërkesë shumë normale dhe do të jetë funksionale në një kohë sa më të shpejtë. Por për mua është funksionale kur Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë të mos shkelet më me këmbë nga askush. Kjo është shumë e rëndësishme. Dhe unë këtë gjë nuk e lejoj në detyrën time.
Gazetarja: A është funksionale ministria në këto momente pa kreun, pa ministrin?
Presidenti Meta: Po ka qenë në kohën e Fatos Nanos! Dy vite funksionale ka qenë. Apo nuk e mbani mend?
Gazetarja: E mbaj mend. Varet se si e konsideroni.
Presidenti Meta: Edhe ministria e Jashtme. Po e them në kuptimin… A ka drejtor të Përgjithshëm Policia e Shtetit?
Gazetarja: Sigurisht që ka.
Presidenti Meta: Është autoriteti kryesor për rendin. Drejtori i Përgjithshëm është. Ministri padyshim që ka rëndësi, kanë rëndësi politika, por ka kryeministër. Ja do të merret një çikë më shumë kryeministri këto ditë me ministrinë e Brendshme. Do t’i kushtojë pak më shumë vëmendje. Cili është problemi këtu?! Këto janë arsye që presidenti të marrë vendim të gabuar? Kurrsesi nuk mund të jenë!
Gazetarja: Qëkur u mësua se prej jush zoti Lleshi nuk do të dekretohej herën e parë, kryeministri u ka dërguar një mesazh deputetëve socialistë ku përveç se u ka kërkuar që të mos ta komentonin vendimin tuaj, ka thënë që politika është një lojë shahu. A keni një koment për këtë? A është shah për ju? Dhe çfarë lëvizjesh keni bërë?
Presidenti Meta: Për mua nuk është as shah dhe as tërheqje litari! Absolutisht! Mund të jetë politika, por pozicionin tim e shoh vetëm në funksion të një politike: Politika e Presidentit të Republikës së Shqipërisë! Kaq! Asnjë politikë tjetër. Të tjerët luajnë shah, bëjnë tërheqje litari, si të kenë dëshirë. Unë nuk…
Gazetarja: Çfarë lëvizje keni bërë?
Presidenti Meta: … nuk hyj në këto lojëra. Unë raportin e kam me Kushtetutën. E kam me parlamentin. E kam me qytetarët.
Gazetarja: Zoti President a ishte për shembull një lëvizje shahu emërimi i Helidon Bendos në krye të SHISH-it, plot një vit pasi ishte bërë propozimi për të?
Presidenti Meta: Nuk ka qenë aspak një lëvizje e tillë. Mendoj se ka qenë një lëvizje e paralajmëruar edhe më parë pasi ka qenë në një lloj, le të themi testi. Situata e krijuar, se natyrisht unë kam, besoj, përgjegjësi shumë më të madhe se të gjithë të tjerët, përfshirë edhe ndonjë aktor ndërkombëtar, më motivoi edhe më tej për të bërë një emërim të tillë për të dhënë një mesazh për forcimin e këtyre institucioneve të sigurisë kombëtare, edhe në një moment që kemi një situatë të tillë në ministrinë e Rendit Publik (e Brendshme).
Gazetarja: E keni mbajtur një vit propozimin e zotit Bendo. A ka përgjegjësi presidenti për këtë?
Presidenti Meta: Kam bërë shumë mirë për ato arsye dhe rrethana që i kam shpjeguar më parë. Besoj se puna e bërë kohët e fundit nga ky institucion, edhe në bashkëpunim me institucionet e tjera, e ka rritur vlerësimin tim për ish-zëvendësdrejtorin, i cili u dekretua drejtor.
Gazetarja: Pse pikërisht tani? Në këtë moment? Në këtë situatë? A ka lidhje me kontekstin në ministrinë e Brendshme?
Presidenti Meta: Nuk besoj se kjo është një çështje që lidhet drejtpërdrejt me këtë, pavarësisht se mund të jetë një faktor tercial, po themi. Kryesorja është që ky institucion ka pasur një rritje në punën e tij dhe natyrisht edhe situata e përgjithshme, përveç problemeve të sigurisë kombëtare dhe situata rajonale e kërkon një motivim të mëtejshëm të forcimit të këtij institucioni.
Gazetarja: A mund të ndodhë e njëjta gjë? Të kalojë një vit?
Presidenti Meta: Nuk mund të bëj as parashikime dhe nuk kam as paragjykime të tilla, por besoj se këto çështje do të zgjidhen shumë shpejt, sepse nuk ka arsye as për shah dhe as për tërheqje litari, por ka nevojë për respektim të Kushtetutës nga të gjithë. Nga presidenti i pari dhe të gjithë të tjerët.
Gazetarja: Pra nuk do t’ju duhej një vit për të krijuar bindjen e plotë zoti President?
Presidenti Meta: Por midis një dite dhe një viti ka dallim të madh shumë!
Gazetarja: Në fakt po!
Presidenti Meta: Se ju kaloni nga presioni i madh te toleranca ekstreme. Nga një ditë në një vit. Dakord!
Gazetarja: I keni treguar ju të dyja. Janë dy raste, të cilat ju shohin ju protagonist.
Presidenti Meta: Dakord. Dakord!
Gazetarja: Ndaj edhe ju pyes.
Gazetarja: Zoti President a është kjo një lëvizje politike që synon të krijojë një krizë duke i dhënë një lloj mbështetjeje opozitës nëpërmjet presidentit? Pra a ka Presidenti një axhendë politike? Të paktën këto janë disa nga akuzat që u janë bërë.
Presidenti Meta: Jo. Ne jemi mësuar gjithmonë me teori konspiracioni edhe më vjen keq që kemi dy fenomene mjaft negative. E para një dëshirë për të qeverisur përmes konflikteve të panumërta, e cila jo vetëm polarizon shoqërinë, por edhe shmang vëmendjet nga çështjet më esenciale me të cilat duhet të merret politika dhe institucionet në vend, qeveria dhe opozita së bashku dhe të gjithë të tjerët në mënyrë që të mos kemi këtë situatë ku rritet ritmi i të gjithë atyre që dëshirojnë të largohen nga vendi të një Shqipëria që po pakësohet dhe që po plaket për fat të keq, sepse kjo është mjaft e rëndë. Është një konflikt që i lodh njerëzit, i lodh të rinjtë, i bën të pasigurt.
Gazetarja: Ju mendoni që njerëzit largohen për shkak të konfliktit politik?
Presidenti Meta: Pa asnjë diskutim, sipas vlerësimit tim ky konflikt krijon një pasiguri dhe krijon një nxitje për njerëzit, sidomos për ata të cilat kanë aftësi krijuese, për të zgjidhur të ardhmen e tyre në një mënyrë sa më të shpejtë diku tjetër.
Gazetarja: Kush është përgjegjës sipas jush? Pozita, opozita?
Presidenti Meta: Unë mendoj që është dëshira për të qeverisur përmes konfliktit dhe padyshim që i takon gjithmonë mazhorancës të bëjë më shumë përpjekje për të krijuar edhe ajo një mjedis më normal për qeverisjen e saj. Është shumë e lehtë të fajësosh opozitën, por opozita ndonjëherë edhe nuk ka se çfarë të humbasë dhe është mazhoranca ajo që duhet të marrë më shumë përgjegjësi.
Pastaj është e lehtë për të shpikur fajtorë për të mos marrë përgjegjësi. Kjo është gjëja më e thjeshtë, por kjo nuk ndihmon në rritjen e besimit në vend, nuk ndihmon as në forcimin e institucioneve të pavarura në vend dhe nuk ndihmon as në rritjen e investimeve të huaja në vend, që do të thotë më shumë vende pune.
Gazetarja: Meqenëse përmendët opozitën zoti Meta. Keni drejtuar edhe Kuvendin për katër vite me radhë, çfarë mendoni për bojkotin e opozitës? A duhet të rikthehet në parlament PD dhe LSI?
Presidenti Meta: Kjo është një pyetje që nuk ka asnjë ekuivok për mua. Padyshim që vendi i opozitës është në institucione, sado le të themi jo cilësore të jenë ato në kuptimin e funksionimit të demokracisë, por është shumë mirë të luftohet atje se sa të bojkotohet. Unë nuk kam qenë asnjëherë për bojkotin e institucioneve.
Gazetarja: Doja të ndalesha te kjo përplasje tashmë ndoshta politike, nëse është e tillë….
Presidenti Meta: Presidenti nuk ka asnjë arsye të bëjë përplasje politike, e para. E dyta, Presidenti po të ketë dëshirë këtë punë mund ta bëjë shumë thjeshtë, pasi Presidenti është institucioni më i mbrojtur në Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë, për arsye sepse është President, është kryetar i shtetit, është Komandant i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura, është edhe Kryetar i Këshillit të Sigurisë Kombëtare. Dhe absolutisht që çdo betejë më Presidentin nuk është një betejë e thjeshtë.
Por ajo që unë dua t’ju siguroj është që Presidenti që ju keni këtu është sjellë në mënyrën më konstruktive, më bashkëpunuese, me qeverinë, me gjithë institucionet e tjera, e di dhe e njeh shumë mirë këtë Kushtetutë. I di shumë mirë kush janë përgjegjësitë e tij dhe do të vazhdojë në këtë mënyrë.
Gazetarja: Por jeni Presidenti i akuzuar nga Kryeministri se keni shkelur Kushtetutën. Ju ka dërguar në Gjykatë Kushtetuese, të paktën kështu thotë mazhoranca sot…
Presidenti Meta: Unë kam respekt për të gjitha institucionet, përfshirë edhe Gjykatën Kushtetuese dhe në rast se do të kishim gjyq për një rast të tillë unë do të shkoja vetë atje, nuk do të kisha nevojë as për këshilltar dhe as për avokat.
Gazetarja: Mazhoranca thotë se e ka dërguar çështjen tashmë në gjykatë, kështu që do të keni mundësi zoti President…
Presidenti Meta: Kjo është një gjë shumë pozitive, ajo që doja të thosha është se nuk ka asnjë qëllim dhe asnjë axhendë Presidenti për t’iu bashkuar kësaj përpjekje për të krijuar një konflikt permanent, ku nuk e merr vesh i pari të dytin. Presidenti do të bëjë detyrën e tij me përgjegjshmëri me vendosmëri me qetësi dhe i gatshëm për llogaridhënie.
Gazetarja: A keni një koment për faktin që Kryeministri ju akuzon se ju keni shkelur Kushtetutën dhe ju ka dërguar në Gjykatë Kushtetuese?
Presidenti Meta: Kjo çështje nuk më shqetëson, sepse e di shumë mirë Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë.
Gazetarja: Ju jeni shprehur gjithashtu se “Presidenti Meta ka bindjen e plotë se koha e drejtimit të shtetit shqiptar me Sekretar të Parë ka përfunduar një herë e përgjithmonë” thuhet në një deklaratë të dalë nga Presidenca. Së pari kush është Sekretari i Parë sipas këndvështrimit tuaj?
Presidenti Meta: Sekretari i Parë është modeli i partisë-shtet ku nuk kishte rëndësi as Kushtetuta, as ndarja e pushteteve dhe ky model ka ikur nga Shqipëria. Besoj që ka ikur dhe është detyra jonë t’u kujtojmë të gjithë shqiptarëve se çdo rikthim te një model i tillë është shkatërrimtar për vendin, por edhe për të drejtat e tyre, për të gjithë këtë progres që ka arritur vendi dhe që kanë arritur vetë qytetarët në sigurimin e të drejtave të tyre që ua mbron Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë.
Gazetarja: Ju po thoni që Edi Rama po sillet si Sekretar i Parë?
Presidenti Meta: Unë nuk e kam thënë këtë gjë. Problemi është që ne jemi një vend që vijmë nga një trashëgimi autoritare dhe është tepër e rëndësishme që të mbrojmë këto standarde të demokracisë që kemi, që është kështu siç janë nuk janë aty ku duhet.
Gazetarja: Cilat janë raportet tuaja me Kryeministrin sot zoti Meta?
Presidenti Meta: Marrëdhëniet janë tepër korrekte me të gjithë: me Kryeministrin, me ministrat, me opozitën. Me çdo institucion marrëdhëniet e mia janë marrëdhënie shumë të hapura të bashkëpunimit.
Gazetarja: “I keqardhur për krisjen” thotë Rama. “Nëse ishte arsyeja çështja e statusit mund ta kishim zgjidhur. Presidenti Meta ka qenë në lartësinë e detyrës së tij derisa u krijua kjo krisje kushtetuese. Jemi këtu për ta ngjitur” thotë Kryeministri.
Presidenti Meta: Unë u lodha me këto lavdërime për Presidentin Meta, por për fat të mirë apo për fat të keq unë përsëri vazhdoj të bëjë detyrën me të njëjtin përkushtim si më përpara në kuptimin e lartësisë së detyrës për të garantuar respektimin e Kushtetutës.
Gazetarja: “Uroj që Presidenti të mos e çojë krisjen në thyerje”. A jeni i gatshëm ta çoni krisjen në thyerje zoti President?
Presidenti Meta: Nuk kam ndërmend të bëjë asnjë dëm përveçse të mbroj Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë dhe të tregoj i pari kulturën e bashkëpunimit ndërinstitucional dhe kështu të gjithë të kuptojmë se është tepër e rëndësishme të mos i shpenzojmë energjitë për konflikte të panevojshme që po i shqetësojnë njerëzit pa asnjë kuptim.
Gazetarja: Në fakt, dyshimet për një axhendë politike i ka hedhur pikërisht Kryeministri në një artikulim që ai ka bërë në një emision televiziv. “Unë uroj shumë që Presidenti realisht të ketë shqetësimin që ka shprehur dhe të mos jetë le të themi viktimë e trazirës psikologjike dhe morale të opozitës” thotë Rama. A keni një koment?
Presidenti Meta: Nuk kam asnjë koment. Jam shumë i qetë dhe shumë i qartë në gjithë ushtrimin e përgjegjësive të mia.
Gazetarja: Vazhdoj të këmbëngul në faktin që unë nuk kam ende asnjë përgjigje apo arsye të mosdekretimit nga ana juaj për herë të parë të z. Lleshi. Nuk dimë akoma se çfarë do të bëni nesër. Është dekretuar z. Xhafa në atë kohë i akuzuar nga opozita si një ish-hetues i komunizmit, ndërkohë që për z. Lleshi kemi vetëm një oponencë, që ka qenë ose jo ushtarak aktiv. Këto dy raste a vijnë në balancë…?
Presidenti Meta: Çështja nuk është kaq e thjeshtë sa thoni ju. Këtu bëhet fjala për një shkelje kushtetuese apo jo dhe pastaj për një vlerësim moral apo politik në rastin tjetër bazuar në akuza. Janë dy gjëra të ndryshme.
Gazetarja: Në fakt ju firmosët menjëherë shkarkimin e z. Xhafa…
Presidenti Meta: Sepse unë u njoha me dorëheqjen e tij dhe derisa ky akt është individual, duhet respektuar.
Gazetarja: E pamotivuar dhe ajo dorëheqje në fakt…
Presidenti Meta: Kështu thoni ju, por ai më ka dhënë sqarimet e tij. Unë nuk kam pse të paragjykoj.
Gazetarja: Sipas jush pse u largua pikërisht tani në kohën kur dukej se kishte një aksion të ndërmarrë nga Policia e Shtetit. Keni një opinion në lidhje me këtë çështje?
Presidenti Meta: Kjo nuk është në pyetje për mua, por sigurisht ajo që mund të them është që ai u përpoq të realizonte disa aksione të rëndësishme dhe të suksesshme. Shpresojmë që aksione më të forta të bëhen në të ardhmen.
Gazetarja: Si e cilësoni punën e z. Xhafa në krye të Ministrisë së Brendshme për gati një vit?
Presidenti Meta: Mund të them që bëri përpjekje të rëndësishme për të rivendosur një autoritet të policisë në luftën kundër krimit të organizuar dhe për të bërë një ndarje me një periudhë të mëparshme.
Gazetarja: Ju thoni një ndarje me një periudhë të mëparshme por kemi një moment tjetër. Duket sikur z. Xhafa po largohet por po rikthehet z. Tahiri, nëse nënkuptoni z. Tahiri me një periudhë të mëparshme. Keni një koment për këtë çështje?
Presidenti Meta: Nuk kam asnjë koment sepse këto janë çështje të forcave politike. Ju më pyetët për z. Xhafa, unë më duket se e dhashë një përgjigje për aq sa mund të jap.
Gazetarja: Në media flitet se mund të emërohet z. Tahiri si Zv.ministër i Brendshëm…
Presidenti Meta: Nuk e di se çfarë flitet nëpër media dhe qeveria mban përgjegjësi për çdo emërim që varet prej saj.
Gazetarja: Ju e keni cilësuar si një delinkuent që mbushi Shqipërinë dhe Europën me drogë. Nuk kanë munguar dhe sulmet e tij ndaj jush. Mendoni që do të ishte një emërim i duhur si Zv.ministër?
Presidenti Meta: Qeveria mban përgjegjësi për çdo Zv.minstër, e mban të plotë dhe Presidenti nuk ka asnjë përgjegjësi për asnjë zv.ministër, drejtor e kështu me radhë.
Gazetarja: Edhe pse keni pranuar përgjegjësitë tuaja të mëparshme për z. Tahiri si Ministër i Brendshëm…
Presidenti Meta: Po flasim për Presidentin, nuk po flasim për ish-kryetarin e Kuvendit apo ish-Kryetarin e LSI-së.
Gazetarja: Më lejoni ta përsëri edhe një herë pyetjen. Ju keni deklaruar se nuk do të lejoni të shkelet Kushtetuta, por gjithashtu jemi ende të paqartë se ku është shkelur Kushtetuta ose ku po tentohet të shkelet Kushtetuta…
Presidenti Meta: Do të sqarohemi në çdo moment që do të piqet.
Gazetarja: A është statusi i ushtarakut në lirim ose ushtarakut aktiv të z. Lleshi çështja në diskutim?
Presidenti Meta: Sigurisht që kjo është një çështje e rëndësishme dhe kjo është një nga arsyet që z. Lleshi ka bërë edhe një letër që është bërë publike.
Gazetarja: A është kjo arsyeja e vetme?
Presidenti Meta: Edhe sikur kjo të jetë e vetmja është shumë e rëndësishme, sepse është kushtetuese. Është në mënyrë të qartë.
Gazetarja: E keni krijuar bindjen e plotë se çfarë do të bëni nesër?
Presidenti Meta: Nuk kam asnjë lloj bindje përveç asaj, se e di që do të marr një vendim më të drejtin e mundshëm. Vendim perfekt nuk ka.
Gazetarja: Dua t’i kthehem edhe njëherë fjalës së Kryeministrit në Kuvend para një jave, ku ndër të tjera ai tha që “dua t’i jap disa ditë kohë Presidentit Ilir Meta, por edhe vetes për të parë se çfarë do të bëjmë”. Mund ta kujtojmë bashkë, nuk e di në keni qenë këtu apo keni qenë në Kalabri, në mos gaboj. I druheni një sulmi politikë të mazhorancës zoti Meta? Jo pak analistë edhe pse pohojnë faktin që i mungojnë votat në Parlament kanë folur për shkarkimin e Presidentit si një mundësi.
Presidenti Meta: Është gjëja më e parëndësishme për mua, për arsye sepse unë nuk e kam pranuar këtë detyrë, sepse kam vdekur për t’u bërë President edhe “aman më mbani President dhe sillni të firmosni çfarë të doni ju, që të bëjë këtë gjë”, ashtu sikurse nuk duhet të harroni, që kam qenë Kryetar i Kuvendit në një moment tepër kritik për vendin, për reformën në drejtësi. Kam bërë të qartë se nëse reforma nuk do të votohej më konsensus në Kuvend, unë do ta votoja, por do të largohesha nga posti i Kryetarit të Kuvendit. Sepse do të ishte një dështim i madh për të gjithë, kuptohet edhe për mua si Kryetar i Kuvendit një shkatërrim në atë moment i reformës në drejtësi, praktikisht. Kështu që unë jam i bindjeve të mia, unë kam dhënë dorëheqjen nga Kryeministër, edhe nuk është se më ka përzënë dikush por kam ikur vetë.
Gazetarja: A do ta lini Presidencën, për t’iu kthyer politikës?
Presidenti Meta: Në këtë situatë që është vendi të jeni të sigurt që nuk ka asnjë shans që unë të lë Presidencën, sepse Presidenca është një institucion tepër i rëndësishëm, jo vetëm për stabilitetin e vendit, por është tepër i rëndësishëm për të mbrojtur nivelin e demokracisë në vend që për fat të keq është në momente kritike.
Gazetarja: Në çfarë situate është vendi zoti President?
Presidenti Meta: Tani unë besoj se unë fola qartë…
Gazetarja: Cilët janë elementët e demokracisë që janë vënë në rrezik?
Presidenti Meta: Ka shumë elementë të cilët kanë të bëjnë edhe me shoqërinë civile, kanë të bëjnë edhe me lirinë e gazetarëve, të mediave, me gjithçka, me lirinë e sipërmarrjes, kështu që Presidenti ka një rol shumë të rëndësishëm për të mbrojtur këtë nivel lirie, demokracie, që të mos tkurret më tej, por përkundrazi.
Gazetarja: A ka një përgjegjës për këtë tkurrje të deritanishme për këtë situatë që, ju flisni?
Presidenti Meta: Përgjegjës janë të gjithë ata që mendojnë që, shkelja e Kushtetutës nuk është ndonjë gjë e madhe, sepse Kushtetuta, është një copë letër. Shkelja e ligjeve nuk është ndonjë gjë e madhe dhe në këtë mënyre të gjithë përfshirë edhe qytetarët që nuk reagojnë e kuptojnë këtë vetëm pastaj kur të drejtat e tyre shkelen në terren konkretisht.
Gazetarja: “Presidenti i Republikës bën të qartë se, nuk do të lejojë asnjë përpjekje sfiduese ndaj autoritetit të institucionit që përfaqëson si Kryetar i Shtetit, Komandat i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura, etj”. Kush po mundohet ta sfidojë autoritetin tuaj zoti President ose e ka sfiduar dikush?
Presidenti Meta: Çdo njeri që përpiqet ta vendosi në një presion, për të mos bërë detyrën e tij më përgjegjësi të plotë.
Gazetarja: Jeni ndjerë nën presion në këtë periudhë?
Presidenti Meta: Jo, unë nuk ndjej presion fare. Unë duhet t’ju jap juve siguri që, unë këtë punë do e bëjë me shumë qetësi.
Gazetarja: Pyetje në faqen tonë në Facebook janë të pafund mesazhet dhe pyetjet në drejtim të Presidentit të Republikës. Dikush pyet a do ta vazhdoni mandatin e Presidencës të plotë.
Presidenti Meta: Me përgjegjshmëri maksimale. Vetëm interesi kombëtar, asgjë tjetër.
Gazetarja: Një qytetar pyet, a keni informacione nga shërbimet sekrete për aktiviteti e zotin Lleshi? A kanë ndikuar këto informacione në vendimmarrjen tuaj?
Presidenti Meta: Unë më duket se isha i qartë dhe nuk kam ndërmend të merrem me komentet e kujtdo.
Gazetarja: Ju keni propozuar emrin e zonjës Vitore Tusha si Kryetare e Kontrollit të Lartë të Shtetit. Ajo është tashmë anëtarë e Gjykatës Kushtetuese. A bie ndesh ky pozicion me kandidimin e saj në krye të KLSH-së?
Presidenti Meta: Absolutisht nuk bie në kundërshtim, për arsye se zonja Vitore Tusha, e ka përfunduar mandatin si anëtare e Gjykatës Kushtetuese rreth një vit e gjysmë më parë. Ajo nuk ka të drejtë për të fituar një mandat të dytë në Gjykatën Kushtetuese dhe ka qëndruar aty. Mund të ishte larguar në çdo kohë, siç janë larguar edhe anëtarë të tjerë dhe mund t’i ishte shmangur edhe procesit të Vetting-ut duke u larguar, pasi mandatin e ka mbaruar prej kohësh, por ajo ka qëndruar aty më shumë përgjegjësi. I është nënshtruar procesit të Vetting-ut dhe është ndoshta rast i rrallë deri tani, aq më tepër në nivel kaq të lartë si anëtar i Gjykatës Kushtetuese, që nuk ka pasur ankesë nga askush. Zonja Tusha, ka aplikuar për këtë pozicion për të cilin unë bëra një thirrje publike dhe që i falënderoj të gjithë ata që morën pjesë dhe që besuan në këtë proces, që natyrisht nuk është proces i lehtë.
Arsyet që, unë e kam propozuar znj. Tusha ka të bëjë më faktin se, dua t’i kontribuoj forcimit të pavarësisë së këtij institucioni. Çfarë është ky institucion? Ky është një institucion që bën Vetting-un e të gjithë institucioneve të tjera në kuptimin e administrimit financiar e kështu me radhë. Duke qenë se zonja në fjalë ka një karrierë shumë të mirë dhe shumë solide në fushën e drejtësisë, nuk ka pasur asnjë angazhim të mëparshëm as të karakterit qeverisës, asnjë angazhim të karakterit partiak. Ka qenë gjithmonë në këtë sistem dhe është një figurë më shumë integritet, e cila do të kontribuonte forcimit të mëtejshëm të pavarësisë së këtij institucioni kyç.
Gazetarja: Në fakt propozimi i zonjës Tusha vjen në kontekstin e refuzimit të dekretit të zotit Lleshi apo dhe firmosjes së zotit Bendo…
Presidenti Meta: Nuk ka asnjë lidhje me këto. Është koha që duhet të bëhej propozimi, u bë në limitet e kohës së domosdoshme.
Gazetarja: Në sferën e supozimeve, a do ta përdorni si shkëmbim propozimin e zonjës Tusha më zotin Lleshi? Pra nëse Rama firmos znj. Tusha, ju do të firmosni z. Lleshi?
Presidenti Meta: Nuk bëj as shkëmbim, as shah, as tërheqje litari. Duke propozuar zonjën Tusha kam dashur të jap mesazhin tim për pavarësinë dhe integritetin e këtij institucioni. Aty ka dhe emra të tjerë, personalitete të cilët mund të ishin më shumë kontribute në jetën politike, akademike, në fushën ekonomisë, në fushën e drejtësisë, por për shkak dhe të angazhimeve në të kaluarën në funksione të ndryshme qeverisëse apo raporteve me forca të ndryshme politike, do të linin vend për shumë mosbesim apo keqinterpretim, duke patur parasysh dhe këtë situatë, që nuk e kemi edhe opozitën në Parlament. Mendoj që kam bërë përzgjedhjen më të përgjegjshme për këtë situatë dhe në këto rrethana.
Gazetarja: Një pyetje të fundit në lidhje më zonjën Tusha. A rrezikon ky propozim reformën në drejtësi, po të kemi parasysh KED-në?
Presidenti Meta: E kam dëgjuar edhe më parë këtë, që një nga arsyet që zonja Tusha është propozuar është pikërisht kjo. Mendoj që është tepër qesharake si alibi, pasi zonja Tusha e ka mbaruar mandatin e saj si anëtare e Gjykatës Kushtetues para një vit e gjysmë. Zonja Tusha mund të kishte dhënë dorëheqjen në çdo moment dhe të ishte larguar dhe t’i shmangej procesit të Vetting-ut, por nuk e ka bërë këtë gjë dhe ajo ka të drejtën e saj, duke qenë se ajo nuk merr një mandat të dytë në Gjykatën Kushtetuese, pasi kjo është e pamundur, që të aplikojë për një pozicion të tillë. Dhe jam i sigurt që nuk është zonja në fjalë ajo, që ka penguar reformën se nuk ka sesi ta bllokojë reformën një njeri që nga procesi i Vettingu-t del shkëlqyeshëm dhe nuk i shmangej këtij procesi. Pra ,ka besim te reforma dhe tek ky proces dhe integriteti i saj. Por, njëkohësisht një njeri që nuk ka asnjë përgjegjësi përse për një vit e gjysmë KED-në nuk e kanë mbledhur ata që duhet ta mblidhnin për shkak të arsyeve që ata i dinë.
Presidenti Meta: Pra nëse mazhoranca e rrëzon më këtë arsyetim, është vendim qesharak?
Presidenti Meta: Unë nuk ndërhyj tek arsyetimi i mazhorancës apo opozitës, sepse nuk e di se cili do jetë vendimi i tyre, pra Parlamenti në këtë rast, se ai është institucioni, ka të drejtë të marrë vendimin e tij. Unë kam të drejtë të tregoj arsyet e mia pse kam përzgjedhur zonjën në fjalë në raport me shumë figura të tjera, të cilat mund të ishin shumë figura të mira. Por mendoj që këto dy avantazhe kanë qenë kyç në promovimin që i kam bërë kësaj figure.
Gazetarja: Z. Meta, para se të flasim për marrëveshjen e detit, Bularatin, deklaratat e Kotzias etj., dua një koment të shkurtër nga ju për çështjen e Gruevskit, i cili duket se ka kaluar nëpërmjet Shqipërisë për t’u arratisur dhe për të kërkuar azil në Hungari. Është e konfirmuar tashmë nga policia që ka kaluar nga Hani i Hotit me një automjet me targa diplomatike që i përket ambasadës hungareze në Tiranë. Keni ndonjë koment?
Presidenti Meta: Këto janë çështje që autoritetet përgjegjëse duhet të merren, autoritet që merren me ruajtjen e kufirit dhe çështjet e zbatimit të ligjit. Çfarë komenti tjetër duhet të bëjmë? Për veprimin e tij mund të them atë çfarë deklarova i pyetur në një aktivitet me mediat e rajonit pak më parë, që largimi i tij nga vendi është një tregues dobësie. Pa ndërhyrë në çështjen në fjalë, sepse është një vend tjetër që ka sovranitetin dhe institucionet e tij, për një politikan të niveleve të larta, mendoj se shmangia nga drejtësia në çdo rast është e papranueshme dhe në një mënyrë është dhe pranim i fajësisë.
Gazetarja: Z. Meta pak ditë më parë, në fund të tetorit, në Bularat nga forcat RENEA u ekzekutua Konstandinos Kacias. Ngjarja solli pështjellime të mëdha, impakt në opinionin publik në Shqipëri dhe në Greqi ka pasur shumë reagime. Në Shqipëri ka pasur thirrje raciste, ka pasur të ndaluar, tashmë persona të shpallur “non grata” nga ana e Shqipërisë. Keni ndonjë koment për këtë ngjarje?
Presidenti Meta: Unë kam mbajtur një qëndrim për ngjarjen në fjalë. Ajo që mund të them tani është se është e rëndësishme të bëhet një analizë edhe më e plotë e gjithë administrimit të një situatë të tillë, pasi duhet të përgatitemi edhe për provokime të tjera. Sepse duket që nuk kemi të bëjmë me një rastësi. Kemi vazhdimisht përpjekje për të stisur probleme të paqena të raporteve shqiptaro-greke, në funksion të axhendave të ndryshme të cilat nuk i shërbejnë as paqes dhe stabilitetit në rajon, as bashkëjetesës mes shqiptarëve dhe grekeve.
Gazetarja: Përpjekje nga kush z. President? Keni informacione nga shërbimet?
Presidenti Meta: Këtë që po ju them e them me përgjegjësi të plotë. I kam paralajmëruar dhe unë shërbimet tona që të hapin sytë prej kohësh për të parandaluar situata të tilla, të cilat nuk janë rastësore dhe sporadike, por që duhen menaxhuar me shumë qetësi.
Gazetarja: Si u menaxhua nga institucionet shqiptare rasti në fjalë, në opinionin tuaj?
Presidenti Meta: Kjo do një analizë më të plotë. Padyshim që kemi të bëjmë me një provokim të qëllimshëm dhe me përpjekje për të përshkallëzuar tensione të panevojshme dhe ne duhet të jemi shumë më të qetë në retorikë, shumë më të përmbajtur dhe të vendosur në respektimin e ligjeve tona.
Gazetarja: Shqipëria dhe Greqia janë në një proces negociatash për të zgjidhur çështjet e mbetura pezull. Sipas jush, në këto negociata do të ndikojë kjo ngjarje?
Presidenti Meta: Kjo ngjarje nuk ka arsye se përse të ndikojë dhe duhet të mbetet një ngjarje e izoluar, por përpjekjet artificiale për të acaruar marrëdhëniet shqiptaro-greke do të vijojnë. Për ne është e rëndësishme të jemi gjithmonë të përmbajtur dhe të qetë, në mënyrë që protagonistët të mbeten të izoluar dhe të mos arrijnë qëllimet e tyre.
Gazetarja: Ish-ministri i Jashtëm grek, Nikos Kotzias ka deklaruar se ushtria greke refuzon të njohë kufijtë mes Greqisë dhe Shqipërisë. Keni ndonjë koment për këtë deklaratë?
Presidenti Meta: Unë do të dëshiroja që të ishte një fake-news. Në rast se kjo është një deklaratë e vërtetë, kjo mua shumë nuk do të më trondiste, në kuptimin që do të isha tërësisht i papërgatitur, por sigurisht duhet të ruajmë qetësinë dhe ajo që është e rëndësishme, unë e them me bindje të plotë, që Forcat tona të Armatosura i dinë shumë mirë kufijtë e Shqipërisë. Mendoj që kjo mjafton.
Gazetarja: Z. Meta çfarë po ndodh me marrëveshjen me Greqinë. A ka një draft të shkruar, deri tani, në dijeninë tuaj?
Presidenti Meta: Ka qenë një proces për të cilin nuk shoh ndonjë arsye që të prononcohem këtu. Për mua është e rëndësishme të respektohet Kushtetuta, vendimi i Gjykatës Kushtetuese dhe gjithçka të kontribuojë për një zgjidhje përfundimtare të kësaj çështje midis Shqipërisë dhe Greqisë.
Gazetarja: Përse nuk po ecet përpara në këtë drejtim?
Presidenti Meta: Nuk mund të jap ndonjë sqarim më tepër, pavarësisht nga audienca.
Gazetarja: Dakord, ndërrojmë temë. Në kontekstin e marrëdhënieve me Greqinë më vijnë dy mesazhe nga lexuesit. Një pyetje është: a duhet të vritej Kacifas, apo mund të mbetej i gjallë?
Presidenti Meta: Unë nuk jam ekspert i forcave RENEA. Së dyti, e vërteta është që ai ka qenë i përgatitur për të provokuar. Se cila kanë qenë arsyet apo motivet kjo është një çështje që i mbetet hetimit të gjithë rrethanave. Padyshim që vdekja është gjithmonë e rëndë dhe sjellë një situatë dramatike, por unë besoj dhe dua të besojë që forcat RENEA kanë bërë detyrën me përgjegjësi maksimale, pa patur qëllim eliminimin e tij.
Gazetarja: Një qytetar tjetër shkruan: A duhet të lëvizë qeveria shqiptare për deklaratat e Kotzias? Po të kemi parasysh ne kemi ende në fuqi ligjin e luftës me Greqinë. A i bën më të rënda deklaratat ky fakt?
Presidenti Meta: Nuk besoj se duhet të trembemi nga ekzistenca e një ligji të tillë kaq absurd, i cili nuk ekziston me Italinë që sulmoi Greqinë, por ekziston si një relike e të kaluarës për të krijuar shqetësime të panevojshme dhe të pajustifikueshme.
Gazetarja: A ka një opinion Presidenti i Republikës sesi po punon Ministria e Jashtme në lidhje me marrëveshjen me Greqinë.
Presidenti Meta: Nuk mund të bëj ndonjë vlerësim të veçantë, aq më tepër që këto çështje kanë qenë dhe mbeten në proces.
Gazetarja: Z. President kalojmë te çështjet e tjera. Shumë shkurt te Unaza e Madhe. Në fakt ju jeni prononcuar në lidhje me këtë çështje. Keni bërë thirrje për dialog. Kujt i duhet ofruar dialogu?
Presidenti Meta: Dialog shqiptarët me shqiptarët. Ata që marrin përgjegjësinë për të çuar para projekte të tilla në emër të interesit publik dhe qytetarëve të cilët preken për shkak të këtij interesi, për të gjetur një zgjidhje sa më të drejtë dhe më të arsyeshme.
Gazetarja: Keni deklaruar se do të kërkoni informacion në lidhje me këtë gjë?
Presidenti Meta: Po, patjetër. Ne po përgatisim kërkesën për të gjithë institucionet për tu njohur me këtë shqetësim, që nuk mendoj se është i vogël. U bënë disa ditë që jo vetëm banorët janë të shqetësuar, ata që preken apo mund të preken, por edhe qytetarët e Tiranës, që hyjnë apo që dalin, sepse nuk është një situatë normale.
Gazetarja: A jeni të gatshëm të merrni rolin e negociatorit mes palëve?
Presidenti Meta: Nuk besoj se kjo gjë është e nevojshme. Të dy palët duhet të tregojnë vullnet për të harmonizuar interesin publik me interesat më jetike të qytetarëve që preken.
Gazetarja: Nëse ju kërkohet do e prisni një përfaqësi të qytetarëve?
Presidenti Meta: Mund t’u them që dje kam kërkuar të takohem me Avokaten e Popullit që është një institucion që ka dhe përvoja të tjera në çështje të tilla. I kam kërkuar që të angazhohet më shumë në këtë drejtim dhe i kam bërë të qartë angazhimin tim për të kërkuar informacion rreth kësaj situate, sepse nuk është normale që të shohim këto pamje.
Gazetarja: Një tjetër çështje që lidhet me Unazën e Madhe, por jo me banorët është debati për shqiponjën që u hoq nga sheshi me të njëjtin emër. “Kurrë vulgariteti nuk kishte hipur me më prepotencë në një piedestal”,- tha Kryeministri. Ndërkohë që Basha ju përgjigj se “ti simbol ke kanabisin”. Mund t’ju kërkoj një koment për këtë debat?
Presidenti Meta: Mendoj se vendi ka nevojë për një dialog më të rëndësishëm për çështje shumë më të mëdha që forcojnë institucionet në vend dhe besimin te politika, pavarësisht rolit që ka qeveria, opozita dhe gjithë institucioneve. Pastaj, po të duam të shpikim konflikte, debate, tema kjo është një gjë tjetër, apo tu vëmë nota shqiponjave, kjo nuk është fusha ime. Për mua çdo shqiponjë është shqiponjë
Gazetarja: Çdo shqiponjë është shqiponjë…
Presidenti Meta: Po, çdo shqiponjë është shqiponjë. Njëra pak më e bukur, apo pak më.. është shqiponjë, është simboli jonë.
Gazetarja: Duhej trajtuar në një mënyrë tjetër simboli jonë?
Presidenti Meta: Edhe nëse kjo gjë duhej të dyshohej, mendoj se duhej bërë në një mënyrë më të përmbajtur dhe më të qetë.
Gazetarja: Një ditë më parë në atdhe u kthyen eshtrat e Mid’hat Frashërit, një personalitet i madh dhe i gjithëpranuar sa i takon letrave dhe shkencës shqiptare. Ngjall përplasje kur vjen puna tek aktiviteti i tij politik gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ju si e shikoni figurën e tij?
Presidenti Meta: Pak a shumë unë ndaj të njëjtin vlerësim me ju, aq më tepër që jemi këto ditë edhe në një përvjetor historik të Kongresit të Manastirit, ku ai ka qenë një nga figurat kryesore, siç ka qenë një figurë kryesore në shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë në Vlorë apo edhe më pas në mikpritjen e Princ Vidit dhe në vijimësi.
Një figurë që ka shkëlqyer në shumë aspekte, por për fat të keq pati një lexim të gabuar të historisë dhe të zhvillimeve gjatë Luftës së Dytë Botërore. Mendoj edhe kjo nisur nga patriotizmi dhe nga ai formim i padiskutueshëm që vjen nga një familje e tillë dhe e jashtëzakonshme si familja Frashëri, që është një familje e pafundme. Sepse zakonisht janë tre figura që janë në piedestal, por ka edhe shumë të tjera nga ai trung familjar, saqë që një herë kur isha ën Frashër e po bënim një bilanc ishte vërtetë mjaft impresionuese. Por për fat të keq ai pozicionim në krye të Ballit Kombëtar e ktheu në një figurë ndarëse e cila – dhe unë mendoj që në kohën e sotme, në kohën e demokracisë – kurrsesi nuk duhet të cenojë gjithë këto vlera dhe kontribute që ai ka për alfabetin shqip, për pavarësinë e Shqipërisë, në diplomaci, në letrat shqipe, në albanologji dhe shumë aspekte të tjera.
Gazetarja: Po rehabilitohen kolaboracionistët, është thënë në këtë rast…
Presidenti Meta: Unë mendoj se çdo shqiptar ka të drejtën dhe do të ketë të drejtën që të prehet në vendin e tij dhe ky është një detyrim njerëzor e shoqëror. Ne tani nuk duhet të vazhdojmë as me ndarjet e 1944-ës, as të 1945-ës. Duhet të jemi një shoqëri më e emancipuar, më tolerante, duhet të heqim dorë nga gjykimi bardhezi, edhe i personaliteteve. Të jemi sa më objektivë dhe çdo lloj objektiviteti ndihmon edhe në paqtimin e shoqërisë dhe ne për këtë gjë kemi nevojë.
Gazetarja: Dakord, por ishte ceremonia shtetërore ajo që u kontestua nga ata që bërtasin për rehabilitimin e kolaboracionistëve…
Presidenti Meta: Tani jemi në demokraci dhe do të ketë reagime këtu apo aty. Ne na intereson që shoqëria jonë të edukohet me një vlerësim sa më objektiv të të gjithë personaliteteve. Pra të ruajmë dhe të çmojmë gjithçka të mirë dhe të vlefshme që ata kanë kontribuuar për vendin dhe të mësojmë nga gabimet dhe dështimet e tyre.
Gazetarja: Zoti President, a do të jenë këto 24 orë të ngjeshura?
Presidenti Meta: Do të jenë 24 orë në vijimësi të 24 orëve që kaluan.
]]>