17 Prill 2019 Intervistë e Presidentit Meta për emisionin “Përballë” të Lutfi Dervishit në RTSH
Lutfi Dervishi: Parlamenti i Holandës me një shumicë të pazakontë ka votuar mekanizmin e kthimit të vizave për shqiptarët, për shkak të asaj që ata e cilësojnë si shqetësime për rritjen e kriminalizmit shqiptar në vend. Cili është komenti juaj për këtë votim të parlamentit holandez?
Presidenti Meta: Nuk do të doja t’a nisnim me njoftimin më të fundit që vjen nga Holanda. Megjithatë unë jam këtu për t’u pyetur nga ju, kështu që duhet të përgjigjem sipas rendit të pyetjeve që ju më drejtoni dhe mund të them që akti i parlamentit holandez është i paprecedentë. Sepse në dijeninë time, më parë nuk ka ndodhur që të kemi një mocion të tillë për një vend tjetër, të paktën të Ballkanit Perendimor apo të rajonit tonë dhe sigurisht që është një këmbanë alarmi për të gjithë ne, për të reflektuar në mënyrë që të japim mesazhe shumë më të forta, më konsistente në drejtim të luftës kundër krimit të organizuar, që është një shqetësim jo vetëm për Holandën, por edhe për disa vende të tjera të Bashkimit Europian, apo për Britaninë e Madhe, pavarësisht nga raporti i saj me BE, por një partner mjaft i rëndësishëm i Shqipërisë.
Së dyti, duhet të punojmë me Komisionin Europian, me vendet e tjera anëtare, në mënyrë që të mos kemi një rast tjetër si rasti i Holandës që do të krijonte një perceptim negativ për vendin tonë. Njëkohësisht ky hap na kujton që janë disa arritje, të cilat nuk janë të dhëna njëherë e përgjithmonë, të cilat mund të cenohen në rast se ne nuk respektojmë detyrimet tona dhe unë shpresoj se kjo nuk do të shkojë më tej, drejt akteve të tjera të cilat mund të kërcënonin liberalizmin e vizave, qoftë në hapësirën Shengen apo qoftë edhe në Holandë për qytetarët tanë. Kjo kërkon edhe një reflektim edhe një angazhim të fortë.
Lutfi Dervishi: A rrezikojmë në këtë rast, sepse ky është votim i kryer, a rrezikojmë që parlamente të tjera të marrin të njëjtën masë?
Presidenti Meta: Përderisa kjo ndodhi në Holandë, kjo nuk përjashtohet të ndodhi edhe në një vend tjetër, por e rëndësishme për ne është që të reagojmë në një mënyrë sa më të përgjegjshme për t’ju përmbajtur detyrimeve që neve kemi, në radhë të parë për qytetarët tanë, por padyshim edhe ndaj partnerëve tanë europianë apo euroatlantikë.
Lutfi Dervishi: Le të kthemi te kriza politike në Shqipëri. Ju e keni quajtur krizë kushtetuese dhe institucionale. Keni thënë që i dini dhe rrënjët e kësaj krize. Mund të na thoni çfarë është në themel të kësaj krize?
Presidenti Meta: Nuk është një zhvillim i ri në Shqipëri mungesa e dialogut, për fat të keq, midis mazhorancës dhe opozitës. Duhet të ishte normale vazhdimi i dialogut për prioritetet kombëtare të vendit.
Por të re sot ne kemi hapin ekstrem dhe të papranueshëm të opozitës parlamentare, e cila në bllok la mandatet apo dogji mandatet e saj dhe praktikisht është jashtë Parlamentit, që është institucioni kryesor ku përfaqësohen qytetarët shqiptarë, por është edhe institucioni më demokratik dhe përfaqësues i vendit.
Në këtë drejtim, po të keni parasysh edhe disa elementë të tjerë sikurse është mungesa funksionale e Gjykatës Kushtetuese prej më shumë se një vit dhe paraliza në tërësi e sistemit gjyqësor, po të kemi parasysh mosfunksionimin e Gjykatës së Lartë, po të kemi parasysh atë raport të sforcuar që kemi mes institucioneve të pavarura dhe në përgjithësi ekzekutivit, po të kemi parasysh funksionimin e vet Parlamentit do të shohim se kriza është më e thellë, madje për mua është më e thellë sesa para një viti apo dy vjetësh apo dhe më para. Ajo fillon praktikisht që në ndryshimet kushtetuese të vitit 2008. Unë mendoj që aty mund të gjejmë rrënjët e kësaj krize në tërësinë e saj, e cila është ashpërsuar më shumë në këto dy vite dhe sidomos në dy muajt e fundit, pas këtij akti të opozitës. Po të vëmë re, ka patur një nxitim kohët e fundit nga të dy palët për të përshkallëzuar krizën…
Lutfi Dervishi: Si e keni lexuar këtë dëshirën për të shkuar me shpejtësi drejt përplasjes?
Presidenti Meta: Mendoj se është llogaritja gabim e të dy palëve, të cilat për arsye të ndryshme mendojnë që mund të imponojnë mënyra jo demokratike, si opozita, ashtu dhe mazhoranca aktuale. Do të doja lejen tuaj, nëse ka mundësi, për t’u ndaluar te 2008-ta. Ndryshimet kushtetuese të vitit 2008, më pas mënyra sesi u zbatua Reforma në Drejtësi …
Lutfi Dervishi: Ju jeni protagonist i të dyja momenteve. Në 2008 keni bërë grave urie për ndryshimet kushtetuese. Në reformën në drejtësi keni qenë protagonist për të farkëtuar një konsensus në kalimin e saj. Tashmë në këtë 10-vjeçar, ju shikoni rrënjët te 2008 dhe frytet te 2016 apo është diçka e përzjerë?
Presidenti Meta: Që nga ndryshimet e nxituara kushtetuese të vitit 2008 kemi bërë hapa prapa përsa i takon demokracisë parlamentare në Shqipëri dhe kemi bërë hapa para drejt instalimit të një liderizmi arbitrar. Është dëmtuar rëndë demokracia parlamentare për arsye të sistemit zgjedhor, të listave të mbyllura ku qytetarët votojnë për partinë dhe kryetarin e partisë. Dhe natyrisht që është kryetari i partisë që bën listën e deputetëve. Po të vëmë re edhe sjellja e deputetëve ka ndryshuar mjaft nga ajo periudhë deri më sot, sepse çdo deputet që do të kishte parësor interesin publik apo kombëtar dhe që do të shkonte në kundërshti me diktatin e lidershipit të partisë së tij, një ditë pa shpjegime fare do ta kuptonte veten që nuk ishte më në listën e radhës për deputet. Kjo na ka çuar në një tronditje serioze, jo vetëm të demokracisë parlamentare, por edhe të raporteve qeveri-Kuvend.
Tashmë është evidente që nuk është më Kuvendi që kontrollon qeverinë, por është qeveria e cila kontrollon Kuvendin duke imponuar shpesh edhe miratimin e ligjeve në mënyrë flagrante në kundërshtim me Kushtetutën e Shqipërisë apo me interesin publik dhe njëkohësisht duke miratuar shumë ligje të cilat janë rezultat i një lobingu të caktuar, në kundërshtim edhe me parimet kushtetuese, me konventa në të cilat Shqipëria aderon, në kundërshtim me legjislacionin tonë, që është i plotë dhe i standardeve europiane, por që anashkakohet për shkak të ligjeve të posaçme të cilat tashmë po shndërrohen në një normë shumë të rrezikshme.
Lutfi Dervishi: Le të qëndrojmë një moment në këtë që thatë se sistemi zgjedhor i cili ka forcuar liderin na ka sjellë këtë situatë….
Presidenti Meta: Është dobësuar demokracia parlamentare sepse është dobësuar demokracia partiake. Ka rënë gjithë sistemi i llogaridhënies të drejtuesve te partitë e tyre dhe njëkohësisht edhe i qeverisë në Parlament.
Lutfi Dervishi: Dakord, nëse i qëndrojmë një varianti tjetër që ky është sistem shumë i mirë. Nëse liderët politikë do të ishin të përgjegjshëm do t’i jepnin vendit elitën. D.m.th, nuk ka rast më të mirë që Parlamenti i Shqipërisë të ketë elitën e vet më të mirë për shkak të vullnetit të liderëve. Pyetja është: pse do të ndryshojmë sistemin dhe jo liderët që na kanë sjellë këtë përbërje në Parlament?
Presidenti Meta: Sepse pa ndryshuar sistemin e ke të vështirë të ndryshosh liderin apo mënyrën e lidershipit. Të mos harrojmë se ne jemi një vend që kemi trashëgimi autoritare dhe nëse i jepet mundësia një lideri për të qenë më arbitrar, padyshim edhe për shkak të këtij graviteti që vjen nga e kaluara, padyshim që do të shkonte me shpejtësi drejt një modeli autoritar. Kështu që ne nuk mund ta kemi garancinë e të ardhmes tonë tek individët, por duhet t’u besojmë institucioneve dhe garantimit të një sistemi me rregulla të qarta dhe me dy parime të domosdoshme që bëjnë dallimin nga sistemi autoritar apo diktatorial nga ai demokratik, ai i check and balance dhe ai i garantimit të llogaridhënies.
Lutfi Dervishi: Z. President ju folët për sistemin, por një pjesë e opozitës ka dalë nga sistemi duke bërë djegien e mandateve. Nuk është se ju nuk e keni paralajmëruar për t’i ndaluar në këtë akt. Unë po citoj një deklaratë që keni bërë në janar ku keni thënë: “Mos mendoni se duke djegur mandatet dikush në Bruksel apo gjetkë do të mbetet pa gjumë. Mendoj se opozita duhet të ketë një qasje tjetër, shumë më aktive, më produktive dhe më institucionale. Kjo nuk përjashton reagimin dhe protestat e format e tjera që e bëjnë demokracinë më vitale”. Kjo duket dhe receta që u dha më vonë dhe nga analistë të ndryshëm, që opozita duhet të bënte një kombinim dhe jo të dilte nga sistemi. Përse nuk ju dëgjuan?
Presidenti Meta: Duhet të keni parasysh që qëndrimi im, jo kundër djegies së mandateve që gjithmonë më është dukur një marrëzi, mund ta them pa frikë këtë gjë, por edhe ndaj bojkotit ka qenë gjithmonë që bojkoti është për të dhënë një mesazh.
Mund të ikësh nga një seancë ku shkelet një e drejtë apo do të japësh një qëndrim që do të tërheqësh vëmendjen e opinionit, por nuk është një zgjidhje. Duke mos pasur iluzione dhe duke mos kërkuar standardet e demokracisë daneze, pasi kjo është dhe çështje kulture e tradite, besoj se edhe pse Parlamenti ynë apo institucionet tona kanë mangësitë e tyre, rruga më e mirë është të punosh brenda institucioneve për t’i përmirësuar ato.
Ashtu sikurse mund të punosh edhe jashtë tyre përmes protestave duke ushtuar presion apo ndikim në mënyrë që ato të jenë në lartësinë e duhur që kërkon Kushtetuta, ligji, interesi kombëtar dhe publik.
Pra, nuk kam qenë dakord me këtë qasje, ashtu sikur se kam qenë gjithmonë i bindur që mazhoranca duhet të bënte përpjekje shumë më të mëdha për dialogun me opozitën, për t’u bashkërenduar me të për shumë çështje të rëndësishme, sidomos ato të integrimit europian, sepse duhet paraqitur dhe duhet demonstruar si një interes kombëtar. Por këtë gjë nuk e kemi vënë re.
Mua më vjen keq për këtë situatë sepse ka qenë tërësisht e evitueshme. Por dëshira për të treguar forcë, secila palë me tjetrën, na ka sjellë në këtë përshkallëzim të krizës. Shpresoj të jemi ende në kohë që të mos shkojmë drejt një konfrontimi që do të ishte tërësisht i pafalshëm për të gjithë.
Siç e kam theksuar dhe më parë të gjithë duhet të kemi nxjerrë mësime nga ‘96-’97 dhe nuk do të rrezikojmë arritjet e vendit që nga ajo kohë e deri më tani, përfshirë edhe liberalizmin e vizave dhe shumë arritje të tjera. Në këtë drejtim duhet një reflektim nga të gjithë për të rikthyer vendin në normalitet kushtetues, institucional, demokratik, sepse ky është vendi i të gjithë neve dhe nuk mund të ecim me logjikën e përjashtimit.
Lutfi Dervishi: Nëse një i huaj, p.sh si z. Palmer që vizitoi Shqipërinë, do të kuptojë se çfarë është kjo krizë dhe ju kërkon një shpjegim, ju si i përgjigjeni?
Presidenti Meta: Duhet të kemi parasysh se ne jemi këtu ku jemi me arritjet dhe mangësitë tona, falë përkrahjes së partnerëve ndërkombëtarë, të cilët janë pjesë e arritjeve tona, të cilët janë pjesë edhe e mangësive…
Lutfi Dervishi: D.m.th. ka autorësi të huaj edhe në dështime tona?
Presidenti Meta: Nuk ishte ky qëllimi, por dua të them se nuk duhet të mbivlerësojmë faktorin ndërkombëtar, aq më tepër tani pas gati tre dekadash. Sepse faktori ndërkombëtar ka dhe punë të tjera, ka kriza më të forta, ka konflikte më të ashpra…
Lutfi Dervishi: Ju keni thënë demokracia nuk vjen as nga SHBA dhe as nga Brukseli, të gjithë do pajtohen me atë demokraci që do pranojnë njerëzit këtu. D.m.th ku dallon demokracia jonë nga ajo e vendeve që ne na kanë mbështetur?
Presidenti Meta: Demokracia jonë është e re dhe si e re është e rrezikuar për t’u kthyer atje ku ishte. Ne kemi treguar se në një kohë të shkurtër mund të rrezikojmë arritje të fituara për një kohë të gjatë. Çfarë ka ndodhur në dy vite e gjysëm? U bë reforma në drejtësi. Arritje e madhe. U bë reforma në Kushtetutë. Arritje e madhe. U votua me 140 vota. Arritje e madhe. Vijmë tek zbatimi i kësaj arritje të madhe. Është pothuajse një zbatim krejtësisht i njëanshëm. Faktet janë të qarta. Në qoftë se shohim në dy e vite e pak vërejmë se zbatimi i reformës në drejtësi ka qenë tërësisht i njëanshëm, dhe ka qenë i orientuar drejt emrave dhe jo drejt standardeve. Standardeve kushtetuese, standardeve të përcaktuara në shtatë ligjet e reformës, dhe në tërësi në gjithë atë rrjedhë dhe logjikë që duhet të ecte ky proces.
Lutfi Dervishi: Cilat janë ato raste që ju bëjnë të thoni se nuk po shkohet drejt standardeve, por po shkohet drejt emrave, në një kohë që kjo reformë po bëhet mbi bazën e një, dhe po citoj: “nevoje ulëritëse që kishte për ndryshime në sistem”?
Presidenti Meta: Nevoja ka qenë ulëritëse. Është akoma edhe më ulëritëse sot, por mjafton t’ju shpjegoj përse ne, sepse në fakt kushdo mund të pyesë sot me të drejtë: Përse Shqipëria nuk ka Gjykatë Kushtetuese?
Në fillim të tetorit, kur ka ardhur Drejtori i Përgjithshëm i Komisionit Europian për Zgjerimin, zoti Danielsson dhe ka filluar të më flasë për sukseset e reformës në drejtësi, i kam thënë: “Patjetër. Tani t’i lemë pak sukseset! Le të shikojmë pak problemet se janë shumë të mëdha! Unë jam Presidenti i Shqipërisë dhe Shqipëria nuk ka Gjykatë Kushtetuese!” Dhe ne kemi probleme, sepse ka probleme, jo vetëm midis opozitës dhe qeverisë. Ka probleme midis parlamentit dhe qeverisë, midis presidentit dhe qeverisë, midis presidentit dhe parlamentit. Ka midis grupeve të interesit, ka midis qytetarëve probleme nga më të ndryshmet. Nuk jap dot përgjigje se kur do të ketë Shqipëria Gjykatë Kushtetuese. Thonë shpesh: Hë se nuk ka më mirë kështu, pa Gjykatë Kushtetuese…!
Unë kam qenë ndoshta i vetmi, që kur kemi diskutuar për çështjen e vettingut, kam thënë: Vetting kudo, por jo pa Gjykatën Kushtetuese, për dy arsye: sepse ka pasur një shqetësim që vërtet mund të vijmë në një situatë të tillë. Nuk e kam menduar kurrë se mund të vijmë deri këtu, por sidoqoftë, qoftë edhe një kufizim më i madh i trupës nga vettingu, do të sillte probleme të mëdha në funksionimin e Gjykatës Kushtetuese.
Dhe së dyti, për arsye se Gjykata Kushtetuese në Shqipëri në të kaluarën, ndryshe nga pjesa tjetër e sistemit, ka qenë një Gjykatë e cila në tërësi ka mbajtur qëndrime…
Lutfi Dervishi: …Ka frenuar ekzekutivin.
Presidenti Meta: … në interes të publikut, në interes të demokracisë, në interes të qytetarit apo të të drejtave të njeriut edhe në interesin kombëtar. Dhe kjo është vlerësuar edhe nga njëra palë kur ishte në opozitë, edhe nga pala tjetër kur kanë ndërruar vendet në Kuvend. Pra kjo ka qenë.
Dy gjëra ka pasur Shqipëria: Komisionin e Venecias, që të dyja palët gjithmonë e kanë pranuar, e kanë respektuar, për çështjet e Kushtetutës dhe Gjykatën Kushtetuese të Shqipërisë. Dhe janë dhënë garancitë që kjo nuk do të ndodhë. Për Gjykatën Kushtetuese nuk kishte asnjë arsye që të ndodhë. Po pse ndodhi?
Unë kam qenë kryetar i Kuvendit kur është hedhur shorti i parë në dhjetor të vitit 2016 për të zgjedhur anëtarët e KED-së, pra të Komisionit për Emërimet në Drejtësi, që krijohet me përfaqësues të institucioneve të ndryshme, nga Prokuroria, gjykata, etj., etj., të cilët me short, sipas kritereve të përcaktuara në ligje, zgjidhen dhe pastaj këta bëjnë rankimin e kandidatëve për vendet vakante për Gjykatën Kushtetuese, zgjedhjen e Inspektorit të Përgjithshëm, etj.. E mbaj mend shumë mirë që kam bërë një punë me shumë përgjegjësi, një punë që e ka drejtuar njëra prej këtyre zonjave, e cila sot punon në Komisionin e Vettingut, ka qenë Sekretare e Përgjithshme, në bashkëpunim të ngushtë me EURALIUS-in, me OPDAT-in, me gjithë institucionet e tjera, një punë perfektë do të thosha nga pikëpamja e transparencës. Është hedhur shorti. Në momentin që kanë dalë emrat, ato nuk i pëlqyen kryeministrit. Reagoi në Facebook që këta nuk janë emrat, të cilët do të bëjnë drejtësinë e re!
Pastaj na doli edhe një përfaqësues ndërkombëtar që kjo ka ndodhur kështu se prokurori ka manipuluar këto, ku e di unë, kriteret. Gjë e pavërtetë. Dhe kur u sqarua doli qartë se ishin disinformuar përfaqësues të Partisë Socialiste. Dhe një vit nuk u mblodh më Komisioni i Emërimeve në Drejtësi.
Nëqoftëse kishte pasur një shqetësim kryeministri apo kushdo tjetër, apo ndonjë ndërkombëtar për këtë procedurë, mund të kishte ndërhyrë në kohë. Ishte shtyrë mbledhja e KED-së, ishin bërë verifikimet e duhura dhe çështja ishte zgjidhur. Dhe Shqipëria nuk do të ishte këtu ku është. Ka humbur dy vite e gjysmë për këtë çështje.
Marrim rastin tjetër…
Lutfi Dervishi: Kë ngarkoni me përgjegjësi për këtë?
Presidenti Meta: Të paktën për Gjykatën Kushtetuese, më falni, se nuk do të merrem tani me historitë e të gjitha institucioneve të drejtësisë, sepse nuk është ky qëllimi im, por unë kam për detyrë që të them gjëra të vërteta, sepse nuk mund të pranoj ndërkombëtarë të papërgjegjshëm, që mund të thotë se do të bëhet kështu, dhe do të bëhet ashtu! Si mund të flasin këta kështu?! Ku ndodh në një vend të Bashkimit Europian që të rrijë vendi qoftë edhe një minutë pa Gjykatë Kushtetuese?!
Një vend pa Gjykatë Kushtetuese, është një vend pa kushtetutë! Kjo duhet të jetë një gjë e qartë. Nuk mund të na marrin ne për një vend të kategorisë së dhjetë! As në vendin më të prapambetur afrikan nuk mund të thuhen këto gjëra, nëqoftëse ne u japim mirëbesim. Edhe u japim këtë rol, atëherë ata këtë rol duhet ta luajnë drejt, në respekt të parimeve të shtetit të së drejtës që na e kërkojnë, në respekt edhe të rolit që i kemi dhënë, sepse ne e kemi vendosur në Kushtetutë, nuk e kemi vendosur kot që çfarë i pëlqen një pale që thotë ONM-ja, e kualifikon. Çfarë nuk i pëlqen, e kthen prapë. Ky është një proces që duhet marrë shumë më seriozisht nga sa është marrë deri tani.
Dhe të vijmë prapë te rasti tjetër: Bëhem President i Republikës në korrik. Duke e ditur këtë çështje, sepse shorti i KED-së hidhet çdo vit.
Por duke i ditur këto probleme dhe duke qenë i shqetësuar për këtë gjë, i kërkoj zyrtarisht ambasadores së BE-së dhe i them zyrtarisht që dua të takohemi dhe të bisedojmë për këtë çështje. Sepse unë jam President, duhet të hedh shortin dhe dua të shmang çdo lloj kontestimi të hedhjes së shortit pas shortit, që jo u zbatuan kriteret, jo nuk u zbatuan kriteret! Sepse nuk shkon që Presidenti i Republikës të bëjë këtë procedurë dhe të kontestohet si proces.
Takohemi, biem dakord me EURALIUS-in. EURALIUS-i bie dakord me grupin e këshilltarëve të mi në një takim informal, pa media, në mënyrë që ne të unifikojmë qëndrimin mbi kriteret e të gjitha institucioneve. Të shmangnim ato gjëra që ndodhën herën e parë.
Një ditë përpara se të ndodhte ai takim, ku normalisht do të merrnin pjesë edhe përfaqësuesit e tjerë të institucioneve të pavarura, përfshirë edhe nga parlamenti, EURALIUS-i i çon zyrës së këshilltarëve të mi ligjorë që ne nuk marrim dot pjesë nesër në këtë takim!
Atëherë u detyrova që të mos e bëja takimin, sepse unë nuk do të bëja takim për të menaxhuar debatet apo interesat e ndryshme. Unë e doja EURALIUS-in aty sepse ne prandaj i kemi këta këtu. Sepse prandaj BE-ja i paguan që të na japin mendimin e tyre të pavarur e të paanshëm, pavarësisht se çfarë mendon secila palë: qeveria apo opozita, presidenti apo kuvendi, bazuar në ndryshimet kushtetuese që kemi bërë, më shtatë ligjet që kemi bërë, apo me çdo gjë tjetër.
Në atë moment u detyrova dhe ia kalova kryetarit të Kuvendit menjëherë, duke ia bërë të qartë se jemi në një situatë ekstra ligjore. Sepse kishin kaluar shumë afate dhe kishim shumë probleme.
Parlamenti e ka miratuar reformën dhe parlamenti është institucioni kryesor që mund të bëjë edhe interpretimin, sepse ka edhe komision ligjesh, ka Byro Parlamentare, ka shumë instrumente. Ju lutem ju thashë ndiqeni këtë çështje që të ecë sa më parë!
Kuvendi e bëri si e bëri, sepse nuk po u hyj këtyre komenteve. Prapë dalin emrat. Prapë nuk pëlqehen emrat. Prapë goditen emrat publikisht. Dhe nuk mblidhet më. Mblidhet vetëm njëherë KED-ja dhe nuk mblidhet më. Kështu ikën dy vite me Këshillin e Emërimeve të Drejtësisë dhe prandaj ndodhemi në këtë situatë që jemi me Gjykatën Kushtetuese. Sepse pati interesa për të orientuar një proces drejt emrave dhe drejt kapjes së Gjykatës Kushtetuese apo Inspektorit të Përgjithshëm të Drejtësisë, sepse KED-ja zgjedh edhe Inspektorin e Përgjithshëm të Drejtësisë dhe jo drejt standardeve.
Nëqoftëse kishte probleme, unë ua kisha thënë me kohë: ka probleme, i kemi kaluar afatet me Kushtetutë? Hajde ulemi se i zgjidhim këto gjëra, i rivendosim proceset në afate! Por ne nuk mund të lemë vendin në këtë situatë, sepse kjo situatë është tepër e rrezikshme, që rrezikon të gjitha garancitë demokratike. Jo vetëm të opozitës apo të grupeve të interesit, por të çdo qytetari.
Lutfi Dervishi: Ekspozeja që ju po bëni është e qartë…
Lutfi Dervishi: Ekspozeja që po bëni është e qartë.
Presidenti Meta: S’është e qartë, është e rëndë.
Lutfi Dervishi: Nëse i vë përballë deklaratat e ndërkombëtarëve që thonë, reforma po jep sukses, këto po pastrohen, është një tablo krejt tjetër…
Presidenti Meta: Unë jam Presidenti i Shqipërisë, unë nuk jam President ambasadash. Këtë duhet ta keni të qartë dhe nuk fshihem pas ambasadave.
Lutfi Dervishi: Nuk e kam thjesht fjalën për ambasadat, por deklarata nga Brukseli, Uashingtoni..
Presidenti Meta: Të vijnë nga gjithë bota deklaratat. Unë të vërtetës i them ‘e vërtetë’ dhe ky vend duhet të shohë se çfarë i thotë Kushtetuta e tij, të shikojë ligjet e tij. Ndryshe nuk do të bëhet asnjëherë një shtet serioz, në radhë të parë për qytetarët e vetë dhe më pas ta marrin dhe të huajt seriozisht. Nëse del një ambasador dhe thotë – “Gjykata Kushtetuese ka aftësi korrektuese.”
Si paska aftësi korrektuese? Pse redaktorë janë ata? Ata kanë fuqinë supreme për të zgjidhur çdo konflikt kushtetues midis çdo lloj institucioni në këtë vend. Janë fjala e fundit. Janë Kushtetuta e Shqipërisë në vendimmarrje. Këto janë gjëra që ne ua kemi lejuar dhe ata dhe për shkak të mosnjohjes dhe për shkak se familjarizohen me ne këtu, dalin e bëjnë qëndrime të tilla dhe më shumë ndonjëherë krijojnë kaos se sa ndihmojnë mbi një proces serioz.
I kam thënë zotit Danielsson që në fillim të tetorit: “Po u vazhdua kështu do të kemi probleme serioze. Të lutem, Komisioni Europian duhet të sjellë ekspertë nga Brukseli për të parë se si është zbatuar reforma në drejtësi, që nga ndryshimet kushtetuese që janë bërë, sepse aty është reforma, dhe deri tek gjithë zbatimi i saj, sepse BE-ja ka investuar kredibilitetin e vetë, por njëkohësisht investon gjithë këto para, taksapaguesit europianë dhe këtë e bëjnë për një drejtësi të pavarur, për një drejtësi me standarde dhe të vërtetë në Shqipëri. Po u bë kjo gjë, kjo na ndihmon të hyjmë më shpejt në BE”.
Unë këtë ua thashë, sepse edhe mos ua thoja për të sqaruar që përpjekjet e mia kanë qenë të qartë se nëqoftëse akumulohet një tension, një konflikt, nëqoftëse sjelljet e njëanshme dominojnë çdo institucion, natyrisht që në situata të tilla do të vihet.
Lutfi Dervishi: Presidenti nuk mund të zëvendësojë shoqërinë civile, nuk mund të zëvendësojë opozitën, as Parlamentin, as Qeverinë…
Presidenti Meta: Shoqëria civile për mua ka bërë një reagim, që duhet marrë edhe më seriozisht nga të gjithë, sikurse ishte rasti i fundit i Komitetit të Helsinkit me Fondacionin e Shoqërisë së Hapur dhe me Institutin e Studimeve Politike, në mos gaboj, i cili tregonte qartë për shqetësimet serioze të zbatimit të reformës në drejtësi, përfshirë dhe vettingut dhe krijimit të institucioneve të reja për problemet serioze me mungesën e transparencës dhe me ngadalësinë e këtij procesi.
Lutfi Dervishi: Po flasim për krizën politike në Shqipëri dhe po përpiqem të kuptojmë rolin potencial që mund të luajë Presidenti për zgjidhjen e kësaj krize.
Presidenti Meta: Presidenti ka bërë çdo gjë për parandalimin e një krize të tillë, jo vetëm kaq.
Lutfi Dervishi: Tashmë ndodhemi në krizë…
Presidenti Meta: Ndodhemi. Që të kuptohemi, përpjekja e Presidentit ka qenë e qartë, jo vetëm për të parandaluar këtë krizë dhe për të nxitur një dialog midis shumicës dhe opozitës, por edhe për të dhënë mesazhe shumë herë më të forta bashkëpunimi për çështjen e integrimit europian, pas vendimit të qershorit 2018 të Këshillit të Bashkimit Europian.
Lutfi Dervishi: Të qëndrojmë tek kriza. Ju keni thënë që – “Mazhorancë legjitime janë 82 vota dhe çdo numër tjetër vetëm e thellon krizën.” Ky numër tashmë ka kaluar.
Presidenti Meta: Unë kam bërë një deklaratë në një kontekst më të gjerë lidhur me situatën e Parlamentit, ku kam theksuar që largimi i opozitës e ka thelluar krizën sepse nuk kemi thjesht largim të dy partive; PD, LSI, por kemi largim të gjithë partive opozitare. Është një vendim në bllok i partive opozitare që përfaqësoheshin në Parlament dhe në këtë drejtim kam bërë të qartë që ikja e tyre dhe zëvendësimi nuk e zgjidh këtë krizë.
Lutfi Dervishi: Deputetët që po zëvendësojnë janë legjitimë, apo jo?
Presidenti Meta: Kjo nuk e zgjidh këtë krizë. Problemet që ka zëvendësimi përsa i takon anës procedurale, anës kushtetuese e çdo gjë tjetër, janë probleme që mund t’i vlerësojnë institucione të tjera.
Në vlerësimin tim, opozita sot është jashtë Parlamentit. Deputetët nuk kanë zbatuar urdhrin apo vendimin e partive, kanë marrë një vendim sovran, është e drejta e tyre. Ata janë deputetë se partitë i kanë vendosur në lista, sepse përndryshe ata nuk do të ishin deputetë duke pasur parasysh sistemin tonë.
Për çështje të tjera shohim që nuk ka dhe nuk mund të ketë një zgjidhje, një funksionim normal apo demokratik të Kuvendit të Shqipërisë bazuar në rolin që ka Kuvendi i Shqipërisë në Kushtetutë.
Lutfi Dervishi: Zoti President, në këtë fundjavë ju keni thënë, që situata aktuale politike duhet të marrë një kthesë 180 gradë. 180 gradë çfarë do të thotë që qeveria të kalojë në opozitë dhe opozita në pushtet, apo…?
Presidenti Meta: Kthesë 180 gradë do të thotë që të dy palët të mos shkojnë deri te buza e humnerës. Nuk mendoj që secila prej tyre do ta shtyjë vendin në humnerë, por kur shkon deri atje mund të të rëshkasë këmba pa dashje.
Jemi në një kurs konfrontimi, apo demostrimi force. Opozita pretendon që roli i saj në Parlament ka qenë i padobishëm dhe asaj i janë mohuar të gjitha të drejtat…
Lutfi Dervishi: Ju jeni kundër këtij akti të opozitës?
Presidenti Meta: Absolutisht, kam qenë, jam dhe do të jem gjithmonë kundër çdo akti të tillë, përfshirë edhe bojkotin. Jemi në një situatë të tillë kur pala tjetër gjithashtu kishte mundësinë të ndalonte provokimet ndaj opozitës, që nga momenti kur opozita deklaroi se do të dorëzonte mandatet.
Nuk më duket e logjikshme që në një situatë të tillë t’i thuash opozitës apo popullit shqiptar, nuk ka problem se këta nuk i djegin mandatet, së këta kanë hallin e rrogave apo hallin e privilegjeve.
Pasi këta e bëjnë këtë gjë, kur Kuvendi ka 30 ditë në dispozicion për të zhvilluar procedurat për zëvendësimin e një deputeti të veçantë dhe jemi në situatën kur kemi një akt të paprecedent, pra, një lënie në bllok….
Lutfi Dervishi: Pati një nxitim nga mazhoranca për ta bërë fakt të kryer zëvendësimin e tyre…
Presidenti Meta: Nuk pati nxitim, pati kënaqësi nga disa. Jo nga shumica, se shumica aty janë njerëz të pjekur dhe të përgjegjshëm dhe nuk ndihen mirë në një situatë të tillë. Por të gjitha këto e përshkallëzuan këtë situatë dhe këtë krizë dhe e bëjnë zgjidhjen më të vështirë sesa mund të ishtë nësë palët do të tregoheshin më të përmbajtura.
Lutfi Dervishi: Çdo problem i vështirë dhe Shqipëria ka kalur momente të vështira. Ju përmendët vitin 96’-97’. Viti 2008, ishte i një natyre tjetër. Por çdo problem e ka një zgjidhje, shumë përsona përfshi dhe ish-presidentin Moisiu, kërkojnë që ju të ushtroni rolin kushtetues si përfaqësues i unitetit të popullit dhe të diktoni mbi palët një zgjidhje. A keni menduar për hapa konkret në funksion të zgjidhjes së krizës?
Presidenti Meta: Unë nuk kam asnjë instrument kushtetues që do të mund të imponoja vullnetin dhe përgjegjshmërinë time ndaj palëve.
Unë edhe kur kam qenë palë, ju përmendët reformën në drejtësi, pra kur kam qenë Kryetar Parlamenti dhe pjesë e një mazhorance, duke kuptuar rëndësinë e madhe që ka stabiliteti i vendit, që kishte vetë kjo reformë dhe vetë procesi i integrimit europian të Shqipërisë, kam ushtruar të gjithë përgjegjësitë e mia, të gjitha mundësitë e mia dhe kam bërë edhe të gjitha presionet që mundet dhe duhet të bëhen në një rast të tillë, që nga dorëheqja ime si Kryetar Kuvendi, për të shkuar aty ku u arrit te 140 votat e miratimit me konsenus te Reformës në Drejtësi.
Lutfi Dervishi: Keni qenë më President, atëherë kur nuk keni qenë President, ndoshta sesa sot ku ju kërkohet të testoni palët më vete apo së bashku në tavolinë.
Presidenti Meta: Palët janë pak a shumë të testuara. Nëse ju ndiqni lajmet i keni dëgjuar besoj, njëra palë thotë do ta çojmë opozitën për skrap dhe do bëjmë zgjedhje pa opozitën se, kemi gjetur opozitë të re, opozitë të përgjegjshme dhe jo opozitë të papërgjegjshme.
Pala tjetër thotë ne nuk ulemi të flasim me kryeministrin. Kështu që duhet të tregojnë vullnet palët për këtë gjë. Për mua është e rëndësishme të dialogojnë dhe këtë ua kam kërkuar gjithmonë.
Lutfi Dervishi: Ju i keni testuar ose e keni takuar kryetarin e Opozitës, kjo është bërë publike. A keni testuar gadishmërinë për të hapur kanale dialogu?
Presidenti Meta: Unë kryetarin e opozitës e kam takuar me kërkesë timen, për të sqaruar një çështje që ishte raportuar nga mediat dhe kemi patur një bisesë të shkurtër.
Qëndrimi i tij, pak shumë është ai qendrim që e dini dhe ju publikisht.
Qëndrimi im është ai që ka qenë dhe mbetet. Mesazhet e mia kanë qenë të qarta prej kohësh dhe mbeten përsëri shumë të vendosura: të dyja palët nuk bëjnë dot pa njëra-tjetrën dhe duhet të bashkëpunojnë në emër të interesit kombëtar dhe të qytetarëve shqiptarë sepse zgjidhja nuk është konfrontimi i qytetarëve me policinë.
Lutfi Dervishi: Zoti President, fakti që bashkëshortja juaj drejton forcën e dytë opozitare në vend, e konsideroni ndihmë apo pengesë. A mund të jeni i besueshëm në këtë krizë ku gjysma e familjes, ose siç thotë proverbi gjysma më e mirë është e përfshirë, është në një farë mënyrë konflikt interesi.
Presidenti Meta: Nuk egziston asnjë arsye politike, ideologjike, familjare apo personale që ndikon në vendimet dhe në sjelljen time si President i Republikës së Shqipërisë. Nuk kam asnjë shqetësim dhe nuk kam asnjë interes, as për zgjedhjet e 30 qershorit, as për zgjedhjet e vitit 2021. Për mua ka interes vetëm stabiliteti i vendit, forcimi i institucioneve të pavaruar si garanci për këtë stabilitet dhe për të drejtat demokratike të qytetarëve të këtij vendi. Nuk më intereson fare as se kush është në qeveri dhe as se kush është në opozitë. Më intereson që të dyja palët të respektojnë rregullat e lojës demokratike.
Lutfi Dervishi: Të huajt nuk mund të futen për të ndërmjetësuar këtë krizë pa u konsumuar roli i Presidentit. E ndjeni këtë presion? Ju i keni lënë deri tani opsionet e hapura, nuk thoni që nuk do merrem unë me këtë çështje, por thjesht thoni që nuk gjeni gadishmëri.
Presidenti Meta: Nëse Presidenti do të kishte nje instrument, të jeni të sigurt që do ta ushtronte atë, jo vetëm për shkak të përgjegjshmërisë, por edhe për shkak të personalitetit tim do të bëja çdo gjë për t’i dhënë fund kësaj situate të pakuptimtë.
Sa herë kam patur një instrument për ta përdorur në interes të stabilitetit të vendit e kam përdorur këtë gjë. Sot nuk kam përveç përpjekjes për t’i ftuar palët, për të qenë të arsyeshme, të logjikshme dhe për të kuptuar që shqiptarët nuk kanë përse të konfrontohen për një betejë e cila na kthen shumë vite mbrapa dhe shteron edhe ato energji pozitive që kanë ngelur në këtë vend.
Lutfi Dervishi: Zoti President, si e shikoni ju në variantin më të mirë zgjidhjen e kësaj situate?
Presidenti Meta: Zgjidhja e kësaj situate është rivendosja e rregullave të lojës demokratike. Zbatimi i reformës në drejtësi, sipas ndryshimeve kushtetuese të bëra në korrik të vitit 2016. Një vlerësim i kësaj reforme si është zbatuar deri tani, një riangazhim i gjithë aktorëve për ta çuar përpara këtë, duke qenë se kjo ka qenë dhe është një prioritet dhe domososhmëri kombëtare, si dhe natyrisht përmes zgjedhjeve gjithëpërfshirëse.
Lutfi Dervishi: Këtë zgjidhje ju e shikoni si gjetje e mekanizmave, instrumentave për të ç’tensionuar situatën dhe për të kaluar edhe njëherë lumin, apo e shikoni në një kuadër më të madh seç ka ca ide, si riformatimi i sistemit, sistemi zgjedhor, zgjedhja e Presidentit nga populli, financimi i partive…
Presidenti Meta: Kjo është një çështje e cila u takon palëve për të dhënë alternativat e tyre dhe për të treguar përgjegjshmërin e tyre dhe për të parë ku janë pikat e takimit mes tyre.
Por nuk u takon vetëm këtyre palëve, por edhe të gjithë aktorëve të tjerë të përgjegjshëm të vendit tonë, të jetës politike, të shoqërisë civile, që të gjithë të ushtrojnë një presion pozitiv për t’i shtyrë drejt arsyes dhe drejt përgjegjshmërisë, jo për shkak të respektit për njëri-tjetrin, se për fat të keq kjo mungon, por për shkak të detyrimeve që kanë palët ndaj këtij populli dhe qytetarëve shqiptarë.
Lutfi Dervishi: Kriza e dy viteve më parë u zgjidh në një farë mënyre me ndërhyrjen e fortë të faktorit ndërkombëtar, ndërhyrjen nga Uashingtoni. Shikoni prapë të mundur përsëritjen që duhet të jetë një ndërhyrje e fortë nga jashtë për të detyruar palët për të gjetur një zgjidhje brenda llogjikës?
Presidenti Meta: Për mua është e rëndësishme që kjo situatë të zgjidhet brenda llogjikës, brenda parimeve më demokratike të çdo vendi europian dhe perëndimor. Të gjitha le të japin kontributin më pozitive në këtë drejtim, por përgjegjshmëria në rradhë të parë duhet të vijë nga ne shqiptarët sepse në fund fare ne jemi edhe përgjegjësit kryesorë të kësaj situate dhe zgjidhja nuk është dhe s’mund të jetë kurrë as kapja e shtetit dhe as delegjitimimi i plotë i një sistemi të tërë.
Këto janë zgjidhje ekstreme, jo demokratike dhe tërësisht konfrontuese. Zgjidhja është rivendosja e rregullave të lojës në mënyrë që të gjithë të kenë besim tek institucionet dhe tek individët. Në këtë mënyrë do kemi një demokraci të shëndetshme, nje demokraci afatgjatë edhe një Shqipëri përfshirëse për të gjithë, nuk ka rëndësi çfarë janë socialistë apo demokratë.
Lutfi Dervishi: Zoti President a do të kemi zgjedhje në 30 Qershor, që ju i keni dekretuar që në muajin Tetor?
Presidenti Meta: Unë e kam dekretuar këtë datë dhe nuk kam asnjë arsye për ta vendosur në diskutim.
Lutfi Dervishi: Çfarë i rekomandoni ju partive opozitare për zgjedhjet e 30 Qershorit?
Presidenti Meta: Unë partive opozitare ju kam rekomanduar gjithmonë pjesëmarrjen dhe këtë gjë do t’u a rekomandoja edhe për zgjedhjet e 30 Qershorit.
Lutfi Dervishi: Personalisht do të votoni në këto zgjedhje?
Presidenti Meta: Shqiptarët gjithmonë kanë votuar. Kanë votuar dhe 50 vite, por problemi është që shqiptarët kanë luftuar për të zgjedhur dhe duhet që të dyja palët të bëjnë të gjitha përpjekjet që shqiptarët të kenë jo vetëm një mundësi për të votuar, por të kenë mundësi të zgjedhin, sepse demokracia në rradhë të parë është zgjedhje dhe zgjedhje të lira e të ndershme.
Lutfi Dervishi: Do të thotë që përgjigjia juaj është më shumë jo në këtë rast nëse opozita nuk merr pjesë në zgjedhje..
Presidenti Meta: Kështu e lexuat ju. Unë dëshiroj të mbetem optimist edhe të punoj, të kontribuoj brenda të gjithë mundësive të mia në këtë drejtim.
Asnjëherë nuk kam sugjeruar konfrontimin, jo në këtë pozitë që jam sot, por edhe kur kam qënë në koalicione me z.Berisha, me Partinë Demokatike në 2009-2013, edhe kur kam qënë koalicion me z.Rama në 2013-2017, gjithmonë jam përpjekur t’i dekurajoj në atë frymën konfliktuale me opozitën.
Nuk duhet të kemi frikë nga të drejtat e opozitës, nuk duhet të kemi frikë nga fjala e opozitës, sepse shqiptarët gjithë jetën kanë luftuar për të patur opozitë, pra për të patur një mendim ndryshe dhe ne e dimë domethënë që në këtë sistem ku kemi hyrë nuk ka opozitë të përjetshme dhe qeveri të përjetshme.
Lutfi Dervishi: Zoti President, një nga kërkesat e Këshillit Europian për Shqipërinë ka qënë plotësimi i reformës zgjedhore. Qartësisht koha për të miratuar një reformë zgjedhore me konsensus më duket se po mbaron. Në këto zgjedhje do të shkohet prapë pa miratimin e një reforme zgjedhore?
Presidenti Meta: Unë dëshiroj që të miratohet reforma zgjedhore, të miratohen të gjitha reformat e tjera, kjo është nxitja që bëj unë për këtë çështje.
Lutfi Dervishi: Shumë shkurtimisht, i kemi djegur tashmë shanset për të marrë një “PO” për hapjen e negociatave në Qershor, duke patur parasysh dhe votimin e sotëm në parlamentin holandez?
Presidenti Meta: Nëse do të kemi një zgjidhje të shpejtë të kësaj situate në vend, pra një qartësim të mos cënimit të prespektivës demokratike të vendit, të funksionimit normal të institucioneve demokratike në të ardhmen, unë besoj se i kemi të gjitha mundësitë duke përfituar edhe nga progresi historik që është bërë për sa i takon çështjes së Maqedonisë së Veriut, pra zgjidhjes së emrit, dhe në këtë mënyrë mundësia jonë është e lartë që të kalojmë bashkë me Maqedoninë e Veriut.
Lutfi Dervishi: Po nëse nuk kalojmë bashkë dhe nëse Maqedonia shpërblehet për atë çfarë bëri, a rrezikojmë të ngelim në listë-pritje edhe për vite të tjera?
Presidenti Meta: Unë këtë gjë nuk do ta dëshiroja kurrë dhe meqënëse më pyetët për këtë çështje dhe më ndërpretë pak më parë se më thatë që do kthehemi këtu, një ditë pas vendimit të Këshillit Europian në Qershor të vitit të kaluar, që ai do ta linte mundësinë për t’u shprehur dhe një herë për çeljen e negociatave për Shqipërinë mbas vitit të ri…
Lutfi Dervishi: Një vit kalon shpejt…
Presidenti Meta: Kam thënë mbas një dite, siç kaloi nga dje sot një ditë kështu do kalojë dhe një vit, prandaj të mos presim që të kalojë ky vit, por të fillojmë dialogun e strukturuar për çështjet kyçe.
Madje i kam kërkuar apo i kam sugjeruar edhe Kryeministrit edhe Ministrit të Jashtëm, në atë kohë z.Bushati, që ne duhet të tregojmë këtë vullnet, jo vetëm duhet të hyjmë në një dialog me opozitën për këto pesë prioritete, por njëkohësisht edhe bashkë më opozitën duhet të zgjedhim që tani kryenegociatorin e Shqipërisë për të drejtuar negociatat në Bashkimin Europian.
Sepse pavarësisht se do ta marrin ata vendimin, na takon ne të gjejmë një personalitet me eksperiencë dhe me reputacion ndërkombëtar, në mënyrë që të tregojmë që ne e kemi marrë seriozisht dhe se po punojmë bashkë në Shqipëri për këtë çështje dhe se për çështjet e tjera bëjmë debate tërë ditën.
Lutfi Dervishi: Zoti President pse marrja e ftesës këtu kuptohet si çështje e brendshme mes pozitës dhe opozitës dhe jo si një çështje mes Shqipërise dhe Bashkimit Europian?
Presidenti Meta: Sepse dhe për fat të keq kështu dhe është trajtuar deri tani. Nuk kemi pasur një proces real bashkëpunues për integrimin europian. Në Kuvend, në të kaluarën, bashkëpunimi dhe dialogu kanë qënë shumë evident. Ndaj sot pa dyshim që unë kam një kritikë dhe për vetë Komisionin Europian që në vitet e fundit i ka kushtuar shumë pak rëndësi dialogut politik. Dikur në të kaluarën kërkesa për dialog të brendshëm politik për çështjet e integrimit ka qënë shumë e fortë dhe ka qënë shumë më e kushtëzuar. Kështu që në momentin që një palë përpiqet ta trajtojë si një sukses të saj, kemi të vështirë të themi që pala tjetër do të duartrokasë.
Lutfi Dervishi: Kjo ndodh vetëm me Shqipërinë..
Presidenti Meta: Vetëm me Shqipërinë se ne nuk shohim Maqedoninë. Vërtet ka dallim mes Zaevit edhe liderit të ri të VMRO- së por prapë takohen vazhdimisht, prapë në publik e ruajnë një respekt për njëri-tjetrin, kanë disa kufij, ka një sjellje tjetër.
Lutfi Dervishi: Sot një javë më parë ndodhi ngjarja në aeroportin “Nënë Tereza”. A e konsideroni ju këtë si cënim të Sigurisë Kombëtare këtë ngjarje? Po ose Jo?
Presidenti Meta: Po si mundet të mos e konsiderosh të tillë kur ndodh në të vetmin aeroport të vendit. Rinasi është zonë kufitare, kur ndodh ke avioni i “Austria Airlines” dhe jo vetëm kaq, por është ngjarje e persëritur…
Lutfi Dervishi: A keni menduar mbledhjen e Këshillit të Sigurisë Kombëtare meqënëse është cënuar siguria kombëtare?
Presidenti Meta: Kjo është një çështje tjetër. Ajo që mund t’ju them është se jo vetëm më ka shqetësuar, por edhe më ka revoltuar kjo ngjarje dhe kjo për shkak se pikërisht që në 16 maj të vitit të kaluar është bërë një mbledhje e Këshillit të Sigurisë Kombëtare ku pika e tretë e rendit të ditës ka qënë siguria e infrastrukturës strategjike aeroportuale për aeroportin e Rinasit, nisur sidomos nga ngjarjet që ndodhën në të kaluarën, por edhe në portin e Durrësit dhe portet e tjera të vendit, me qëllim forcimin e sigurisë.
Problemet aty janë evidentuar qartë edhe nga Shërbimi Informativ dhe nga Ministri i Brendshëm i asaj kohe, por edhe nga përfaqësues të tjerë dhe janë lënë detyra të qarta për t’i zgjidhur të gjitha këto çështje dhe të gjitha këto probleme.
Është e pa justifikueshme sepse Kushtetuta e Shqipërisë, sigurinë kombëtare, sigurinë publike, nuk ja ngarkon, nuk ja delegon askujt konçensionari dhe asnjë firme private. Këtë e ka shteti. Se si i zgjidh shteti, kjo është përgjegjësia e tij dhe duhet të kemi një pergjegjësi.
Përse ka ndodhur ky rast? Nuk mund të themi e ka fajin kinezi apo e ka fajin kompania. Ato e kanë fajin e tyre dhe le të ndëshkohen për këtë çështje. Por siguria publike dhe siguria kombëtare nuk mundet kurrësesi të delegohen tek asnjë institucion.
Lutfi Dervishi: Zoti President nëse një njeri sot pyet kush e ruan dhe kush e bën të sigurtë sot aeroportin ndërkombëtar “Nënë Tereza”, cila është përgjigjia?
Presidenti Meta: Tani unë nuk dëshiroj të jap një përgjigje e cila mund të krijojë dilema.
Lutfi Dervishi: Natyrisht është një pyetje që ju e keni ngritur në mbledhjen e Këshillit të Sigurisë Kombëtare ku keni kërkuar të dini protokollin. Domethënë kush ka përgjegjësinë e ruajtjes dhe si sigurohet bashkëpunimi me policinë. Para një viti ju keni ngritur këtë pyetje. A ka përgjigje sot?
Presidenti Meta: Unë e thashë që siguria publike dhe siguria kombëtare nuk i delegohet askujt. Kjo është përgjegjësi e shtetit. Kjo është përgjegjësi e institucioneve të sigurisë. Të tjerat janë shfaqësime.
Unë mendoj se kjo është një çështje që kërkon vëmendje të posaçme nga qeveria, për të nxjerrë përgjegjësit politikë për mosmaerjen e masave dhe përgjegjësit konkretë të cilët kanë krijuar këtë mundësi dhe hapësirë për ketë mafiozë që të trondisin gjithë opinionin publik.
Lutfi Dervishi: Një reagim i shpejtë ishte vendosja e forcave ushtarake në aeroport…
Presidenti Meta: Tani më duket se e dhashë një përgjigje dhe përgjigjen tjetër do ta japë patjetër prokuroria, sepse është një ngjarje e rëndë edhe e cila duhet të hetohet deri në fund.
Lutfi Dervishi: Ju pothuajse nuk keni kërkuar hetim vetëm për grabitjen por edhe për mos marrjen e masave. Në dijeninë tuaj a kanë filluar hetimet?
Presidenti Meta: Tani po unë shpresoj që prokuroria të bëj punën e saj me përgjegjshmëri të plotë.
Lutfi Dervishi: Zoti President, ministrja e Arsimit ju ka kërkuar që të shkarkoni Rektorin e Universitetit. E keni marrë kërkesën e saj dhe a keni një opinion tuajin për vendimin që do merrni?
Presidenti Meta: Jam njohur nga mediat me disa raportime para disa ditësh. Një kërkesë e tillë ka ardhur dje në mos gaboj që unë nuk kam qënë në Shqipëri, pasi sot jam kthyer nga Roma dhe kam qënë tërë ditën nëpër takime.
Do ta lexoj me shumë vëmendje propozimin e Ministres dhe gjithë referencat e saj ligjore e argumentat përkatëse, dhe pasi të bëj konsultimet e mia do të bëj të qartë vendimin, vlerësimin apo qëndrimin tim.
Lutfi Dervishi: Keni një ndjesi tuajën domethënë kush ka të drejtë dhe kush?
Presidenti Meta: Nuk kam asnjë ndjesi sepse nuk kam lexuar ende diçka.
Lutfi Dervishi: Zoti President, pyetja e fundit. Në 21 dhjetor ju keni thënë që detyra e një Presidenti është të përmbahet. Duke patur parasysh këtë deklaratë që ju keni bërë në 21 dhjetor, a do t’i korrigjonit ndonjë gjë deklaratës shumë të fortë që bëtë në Pogradec më datën 20 mars?
Presidenti Meta: Asgjë nuk kam për t’i korrigjuar. Nuk ka qenë një deklaratë spontane dhe duhet lexuar me kujdes nga fillimi dhe deri në fund.